ปัญจมนต์ปลากาก - พระสมานหมวด ๘ : หน้า 106/288

ประโยค - ปัญจมนต์ปลากาก อรรถถากพระวินัย ปริวาร วัฒนา - หน้าที่ 820 [พระสมานหมวด ๘] วินิจฉัยในหมวด ๘ พึงทราบดังนี้:- บทว่า อุฏฐานิสัส ได้แปล อานิสงส์ ๘ ที่รัศมีในโกสัมพี- บันฑะอย่างนี้ คือ "เราทั้งหลายจำไม่ทำโภคับภิทก์ยนี้ จักวัน ภิทก์ยเสีย ทำโภคาส, ไม่พึงปราณีกภิทก์ยนี้ จักไม่ทำสง- กรรมกับภิทก์ยนี้, จักไม่นั่งบนอาสนะกับภิทก์ยนี้, จักไม่นั่งในที่มีอายุอ กับภิทก์ยนี้, จักไม่กาการภารา, ลูกรับ, อัญชลิกรรม, สามี- กรรม, ตามลำดับผังแก้กับภิทก์ยนี้, เว้นภิทก์ยนี้เสีย จึ่งจำท่า" แมใน หมวด ๘ ที่ ๒ ก็เป็นนี้แล. จริงอยู่ แมหมวด ๘ ที่ ๒ นั้น อันพระผู้มีพระภาคได้ตรัสไว้ในโกสัมพิกันอย่างนี้เหมือนกัน. สองบทว่า อุฏฐาน ยาวติยกา ได้แก่ สังขทิสสทีเป็นยาว- ตติยกะ ๕ ในสังขทิสส๑๓ ของภิทก์ยทั้งหลาย สังขทิสทีเป็น ยาวติยกะ ๕ ไม่ทั่วไปด้วยพวกภิทก์ย ในสังขทิสส ๑๓ ของภิทก์ยทั้งหลาย จึงรวมเป็นยาวติยกะ ๘. หลายบทว่า อุฏฐากาเรติ คูลาน คูเดติ มีความว่า ย่อม ประทุริย์ตระกูล ด้วยอาการ ๘ เหล่านี้ คือ "ด้วยดอกไม้บ้าง, ผลไม้บ้าง, จูบบ้าง, ดินหนีบข้าง, ไม้สีฟันบ้าง, ไม่ใช่บ้าง, เอือมาทางแพทย์บ้าง, รับใช้ส่งข่าวบ้าง."