ปัญญาและความรู้ในบทศึกษา : หน้า 166/288

ประโยค - ปัญญามีความดลปลามาก อารถถพระวินิ ปวีร วันดา - หน้าที่ 879 ถามว่า "อูปชายของท่านชื่อว่าอะไร?" ในบททั้งปวง ก็ใช้มีนี้แา บทว่า ณ ชาติ มีความว่า ไม่ควรคามถึงชาตอย่างนี้ว่า "ท่าน เป็นชาติตรีหรือ ? ท่านเป็นชาตพราหมณ์หรือ ?" บทว่า นอกโม มีความว่า ไม่ควรคามถึงปรีติที่เรียน อย่างนี้ว่า "ท่านกล่าวว่ามีทิวาหรือ ? ท่านกล่าวชื่อตมินิกนหรือ ?" สุกและประเทศ พึงทราบด้วยอำนาจลูกษรย์เป็นต้น. หลายบทว่า อุตรสุด เป็ม วา โทโล วา มีความว่า ความรักหรือความชังในบุคคลนั้น พึงมีอยู่แล้วแหงเหตุล่านอย่างใดอย่างหนึ่ง. สองบทว่า โน ปริสุกปิเปน มีความว่า ไม่พึงเป็นผู้เห็นแก่บริษัท คือคล้องตามบริษัท, อธิบ่าว่า "สิ่งใดสอบใจบริษัท สิ่งนั้นแลไม่พึงใจ คือหมายใจคำว่า." สองบทว่า น หฏกญุตฐ ทุลาสตุพุทพ มีความว่า ไม่พึงทำวิกฤตแห่งการมี เพื่อหมุนในข้อที่ควรกล่าวและไม่ควรกล่าว. สองบทว่า อตุ อนุวิญฺฌตน มีความว่า พึงถอดนกให้รู้ต่อลงด้วยวันฉันนั้น คือ พึงนั่งพิจารณาโดยรอบคอบอย่างนี้ว่า "สูตรนี้อั้นได้ เรากล่าวสูตรนี้ ในวันฉันนี้ นี้." [๕๕๕] หลายบทว่าหน อ อาสนา อุจฺจาตพฺพุท มีความว่า ไม่พึงออกจากที่ขึ้นที่จบในบริเวณที่ชุมชน. เพราะว่า เมือพระวินิธร ลุก บริษัททั้งปวงย่อมลุก.