ปัญญสมิตปลาถากี และการวินิจฉัย : หน้า 6/288

ประโยค - ปัญญสมิตปลาถากี อรรถกวพระวินี ปริวาร วัดนนา - หน้าที่ 720 ส่วนคำใดที่ท่านกล่าวไว้ในปัญญสูตรว่าก็คือ คตเมน สมเมน สมมติ คำนัน ท่านกล่าวหมายเอาเนื้อความว่า "อนุบดี อันภิญญาไม่อาจเพื่อให้หันลงสู่สมมะแล้วจะทำได้" ข้อว่า ปญญุตติ วินโย มีความว่า บัญญุตมมาติว่าดีสรำไว้ โดยนียมีคำว่า โย ปน ภูมิ เป็นอาทิ เป็นวินัย. บทกถนะ เรียกว่า วิภัตติ คำว่า วิภัตติ นั้น เป็นชื่อแห่ง วิลังก์. ความละเมิด ชื่อว่า ความไม่สงวร. ความไม่ละเมิด ชื่อว่า สังวร. ข้อว่า เยส วุตตติ มีความว่า วิินิปฏิกูลและอรรถกถา ของ พระมหากระหลำใจ เป็นคุณแต่ส่วนทั้งหมด. ข้อว่า เต ถารณูติ มีความว่า พระมหากระหลำนี้ ย่อม ทรงไว้ซึ่งปุฒปการชนให้ทั้งโดยบาลี ทั้งโดยอรรถกถา. จริงอยู่ เนื้อความแห่งปฐมปาราชิกนั้น อนุบุคคลผู้มิรู้รุน- นิปึงทั้งหมด ไม่อาจอารมได้. ข้อว่า เกนาวุฒิ มีความว่า ปฐมปาราชิกนี้ ใครนำมาด้วย อำนาจบาลี และด้วยอำนาจอรรถกถา ตลอดกาลนานทุกวันนี้? ข้อว่า ปรมปาราชิก มีความว่า อันพระมหากระหลำนี้นำมา มาด้วยสีลำดำกัน. ปฐมปาราชิกนี้ อันพระมหากระหลำทั่งหลายนำมาด้วยสีลำดำดำกัน