ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - จุดตัดสนิทปลายกาซา อรรถถกพระวินัย อุตรวรรค วรรณะ - หน้า 419
[๒๒๑] ปาริวาสิกขันธ์ วรรณะ
[ว่าด้วยปาริวาสิกฉัตร]
วิจัยฉันในปาริวาสิกฉัตร นี้ พึงทราบดังนี้ :-
บทว่า ปาริวาสิก ได้แก่ ภิกขุผู้อยู่ปาริวาส.
ในคำว่า ปาริวาสิก นั้น ปาริวาสมี ๔ อย่าง คือ อัปปจานัง-
ปิฏฐิฉันนปริวาส ๑ สุทธิฉันปริวาส ๑ สมโภชปริวาส ๑.
บรรดาภิวาส ๔ อย่างนั้น ติดฉันปริวาส ที่พระผู้มีพระภาค
ตรัสไว้ในมหาปณิธิอย่างว่าว่า “ภิกขุหลาย บุคคลใดแม้นผู้อื่น
เป็นอัฏฐีเดียรึ หวังบรรพชา หวังอุปสมบท ในธรรมวินี้;
สงฆ์พึงให้ปริวาส ๔ เดือนแก่บุคคลนั้น” ดังนี้ ชื่ออัปปจานันปริวาส.
คำใดที่จะพึงกล่าวในอัปปจานันปริวาสนั้น คำนันเข้าไว้กล่าวไว้
ดีแล้วแล แต่ภิกขุฉันปริวาสนั้น พระผู้พระภาคไม่ทรงประสงค์
ในปริวาสกนิยนนี้. ปาริวาส ๑ อย่างที่เหลือ สงฆ์พึงให้แก่ภิกขุผู้
ต้องอาบัติสมัยเทศแล้วและปิดไป. คำใดที่จะพึงกล่าวในปริวาส ๑
อย่างนั้น คำนันเข้าจักพรรณนาในสนุกยัณห์บัณฑุกะ ก็แต่ปริวาส ๓
อย่างนี้ พระผู้พระภาคทรงประสงค์ในปริวาสกนิยนนี้. เพราะ
เหตุนี้นินั่น ภิกขุผู้อยู่ปริวาสอย่างใดอย่างหนึ่งใน ๓ ปาริวาสนี้ พึงทราบว่า
"ปริวาสกนิย"