ศิลปะการทำเครื่องใช้ดินและโลหะ : หน้า 166/270

ประโยค- จุดดอกสนับปลากสา อรรถถวพระวันอุ จุตรรรรค วรรณะ - หน้าที่ 574 หนัง หม้อน้ำทองต้น สัง กระดิกน้ำทำด้วยเขา จุ น้ำไม่เกินบาทหนึ่ง แจกกันได้ทุกอย่าง เองว่านั่นเป็นครุภัณฑ์. ช้างหรือชาดชนิดใดชนิดหนึ่ง ยังมีได้กลอ คงอยู่ อย่างเดิม แจกกันได้. ในเท้เตียงเป็นต้น ที่ทำด้วยขาช้างและเขาหลานั้น มีวิจิฉัย เช่นกับที่มีมาแล้วในหนหลังนั้นเอง. ของเช่นนี้ คือ กลักใส่หิง กลักใส่ตา แต่มากกลาสรีอ แล้ว ลูกดูด รังดูด เท่าขาด ด้ามขาดา กราดขาดน้ำ ทุกอย่าง แจกกันได้ทั้งนั้น. วิฉินฉัยในของที่ทำด้วยดิน พึงทราบดังนี้ :- เครื่องอุปโภคและบริโภคของมนุษย์ทั้งปวง คือ ภาชนะดิน มี หม้อผะละมีเป็นต้น กระจกสำหรับระบมวาด เชิงธาร ป้องกันวัน โคมมีดำ โคมตั้ง อิฐสำหรับก่อ กระเบื้องสำหรับมุง กระเบื้องหลบ เป็นครุภัณฑ์ ฯ ลฯ เดิมแต่เวลาที่วางลงแล้ว. กีในของที่ทำด้วยดินนี้ ของเช่นนี้ คือ หม้อ มาตร ภาชนะ คนโทปกว้าง คนโตกาสูง ขนาดเรื่องไม่เกินกว่าน้ำบาทหนึ่ง เป็นของที่แจกกันได้ อื่น ๆ แม้ในของโลหะ พึงทราบวิจิฉัยเหมือน ในของดิน. คนโทน้ำ บวกเข้ากับส่วนที่แจกกันได้เหมือนกัน อนู- ปฐพีถูกดาในครุภัณฑ์นี้ เท่านี้. [ว่าด้วยของวรรณกรรม] บทว่า ภณุทิการามุตตูณ มีความว่า ภูษาชาวเมืองอาพรี