พระราชวาสนเหตุที่ไม่ลูกรับนะอัตตวาป : หน้า 67/288

ประโยค - พระบัปปิฏกว่ากองเสด็จมา จึงกล่าวว่า "เราควรถูกขึ้นหรือไม่หนอ?" ดังนี้แล้ว ก็ไม่ลูกขึ้น ด้วยคำกล่าวว่า "เรานั่งในสำนักงานพระราชาฯลิสต์, การที่เรานั้นเห็นเจ้าประเทศราช แล้วลูกขึ้นต้อนรับ ไม่ควร; ก็แก่ เมื่อเราไม่ลูกขึ้น พระราชาทรัพย์, เมื่อพระราชานั้นแม่ก็อยู่ เราก็ไม่ลูกขึ้นต้องรับละ; ด้วยว่า เราเห็นพระราชาแล้ว ลูกขึ้น ก็ชื่อว่า เป็นอันทามความเคารพพระราชา, ไม่ทำความเคารพพระศาสดา; เราก็ไม่ลูกขึ้นน่ะ" ก็ธรรมดาบูรณูปนิทิต เห็นคนหนึ่งในสำนักงานท่านที่ควรเคารพว่า (ตน) ไม่ลูกขึ้น (ต้อนรับ) ย่อมไม่โกรธ. แต่พระราชาเห็นอุบาสกนี้ ไม่ลูกขึ้น (ต้อนรับ) มีพระเมตตาสูงเผือกถ้วยบังคมพระศาสดาแล้วประทับนั่ง ณ ที่สมควรข้างหนึ่ง พระศาสดาทรงทราบความที่พระราชกวี จึงรำสถภาพพระสนานคุณของอุบาสกว่า "มหามิตร ฉัตตปาณูอาสน์ เป็นนิรันดร์ มีธรรมเห็นแล้ว ทรงพระใคร่ปฏิฉิน ฉลาดในประโยชน์และไม่ประโยชน์." เมื่อพระราชาทรงดับคุณภาพของอุบาสกอยู่นั่นแล้ว พระหฤทัยก็อ่อน. [พระราชวาสนเหตุที่ไม่ลูกรับนะอัตตวาป] ภายหลังวันนี้ พระราชาประทับยันบนปราสาทชั้นบน ทอดพระเนตรเห็นอัตตาปณฺฑูอาสกผู้ทำกิจเสร็จแล้ว ก็สมรองเท้าเดินไปทางพระลานหลวง จึงรับสั่งให้ราชบรมครูเรียกมา. อุบาสกนั้นหมู่รำและถอดรองเท้าออกแล้ว เข้าไปเฝ้าพระราชา ถวายบังคมแล้วได้อยู่ ณ ที่ควรข้างหนึ่ง, ลำดับนั้น พระราชา ตรัสอุบาสก