กลิ่นและอิทธิพลของสัตบุรุษในพระพุทธศาสนา : หน้า 121/288

ประโยค - พระธัมมปวิตฉัฏฐวิกาแปล ภาค ๑ - หน้าที่ 119 ฝอยใน-ภาพชื่อดวงดิ่ง โดยด้านยาวและด้านกว้าง มีประมาณ (ด้านละ) ๑๐๐ โหยน, รัสมิคดอกไม้ของต้นแคฝอยนั้นแอออกไปตลอด ๔๐ โหยน กลิ่นฟุ้งไปได้ ๑๐๐ โหยน, แม้กลิ่นนั้น ก็สูญไปได้ตามลมเท่านั้น, แต่หาสามารถฟุ้งไปนวนลมได้แม้ (เพียง) ครั้งองคสุไม่. กลิ่นดอกไม้แม่เห็นปานนี้ ฟุ้งไปนวนลมไม่ได้. บอกว่า จฉนท์ได้แก่ กลิ่นจันทน์. ด้วยทว่า ตครรมนฤกษ์า กา นี้ ทรงพระประสงค์ กลิ่นของคันธนชาติแม้นนี้เหมือนกัน. แท้จริง กลิ่นของจันทน์แดง ก็ดี ของกฤษณาและลำพกดี ซึ่งเป็นของแดังแห่งกลิ่นที่เกิดจาก แก่นทั้งหลาย ย่อมฟุ้งไปได้ตามลมเท่านั้น ฟุ้งไปนวนลมไม่ได้. สองบอกว่า สตญจฺ คณุโฺ ความว่า ส่วนกลิ่นสีของสัตบุรุษ คือ ของพระพุทธเจ้าพระปัจเจกพุทธเจ้าและพระสาวกทั้งหลาย ย่อมฟุ้งไปวนลมได้. ถามว่า เพราะเหตุไร ? แก้ว่า เพราะสัตบุรุษ ย่อมฟุ้งจรไปตลอดทุกทิศ. อธิบายว่า เพราะสัตบุรุษ ย่อมฟุ้งปลุกลมไป ตลอดทุกทิศดังกลิ่นละเส and คะนั่น สัตบุรุษอ่อนบัณฑิตควรกล่าวว่าไว้ว่า "กลิ่นของท่านฟุ้งไปวนลมได้" เพราะเหตุนี้ พระผู้พระภาค จึงตรัสว่า "ปฏิวาตเมตติ." บอกว่า วุลลิกิ ได้แก่ คอมะลิ. บทว่า เอตัส เป็นต้น ความว่า กลิ่นสีของสัตบุรุษ ผู้มี คิินะนั่นแล เป็นกลิ่นยอดเยี่ยมกว่ากลิ่นแห่งคันธชาติ มีขั้นนั้น (แดง) เป็นต้นนั่น คือ หากกลิ่นเหมือนไม่มี ได้แก่ ไม่มีส่วนเปรียบ.