พระธรรมปิฎกฐานะภาค ๑ - หน้าที่ 285 : หน้า 287/288

ประโยค - พระธรรมปิฎกฐานะภาค ๑ - หน้าที่ 285 ข้อปฏิบัตินังสัตว์ให้อิงพระนิพพาน พึงจะการ-dคายเป็นต้นเสีย, อันภิญญาอันบำเพ็ญข้อปฏิบัตินังสัตว์ให้อิงพระนิพพาน ไม่ใช่คนบอด เป็นเหมือนคนตาบอด ไม่ใช่คนใบ้เป็นเหมือนคนใบ้ ไม่ใช่คนหูเป็นเหมือนคนหูอูด ไม่มียาม จึงควร. บทว่า เอวํตฺ เป็นต้น ความว่า ภิกษุชื่อว่าเป็นสาวก เพราะอรรถว่าเกิด ในที่สุดแห่งการฟัง หรือเพราะอรรถว่า ฟัง โอวาทและอนุษาสน์ ของท่านผู้ชื่อว่า พุทธ เพราะอรรถว่ารัฐสังสารามและสรารตธรรมทั้งหมด ทราบข้อปฏิบัติเป็นเครื่องลากให้เกิดขึ้น และข้อปฏิบัติยังสัตว์ให้นำพระนิพพานนั้น อย่างนี้แล้ว ไม่พึงพลึกพลัน สักการะคือปัจจัย ๔ อันไม่ชอบธรรม คือไม่พึงห้ามสักการะอัจฉริยบรรนั้นแน่ พึ่งเจริญวิหา มีนิวาเป็นต้น. บทว่า วิภาเหล่านั้น ความเป็นผู้มีกายโดยเดียว ชื่อว่ากาย-วิภา, สมบัติ ๓ ชื่อว่าจิตวิภา. พระนิพพาน ชื่อว่าอุปปริเวท. บทว่า วิภาเหล่านั้น กายวิภา ย่อมบรรเทาความคุคลิดด้วย ใหม่ จิตวิภา ย่อมบรรเทาความเหน็ดหนาดด้วยอุปเสส, อุปวิกา ย่อมบรรเทาซึ่งความเกี่ยวข้องด้วยสังขาร; กายวิภา ย่อมเป็นปัจจัยแห่งจิตวิภา, จิตวิภา ย่อมเป็นปัจจัยแห่งอุปวิหา, สมจริงดังคำที่พระสาริตุดเถระแสดงไว้ว่า “กายวิภาของผู้มีกายสงบแล้ว ๑. จิรวินทบาท เสนาสน. คำานวชั ๓. รูปาน ๔ อุปาน ๔ ความภิทาร ดูในธรรมวิภาคปริโยกที่ ๒. ๓. อุปธิ ๔ คือ ขันทูปริ, กิณฑูปริ, อดีลูปริ, อธิสังขารูป, กามคุณปิ.