ธรรมะเพื่อประช: เรื่องราวของดาบสและลูกช้าง : หน้า 364/580

ธรรมะเพื่อประช โมฆะของชีวิต ကာက กิเลส ควรที่จะแสวงหาหนทางแห่งความหลุดพ้น จึงตัดสินใจ ละทิ้งความสุขสบายทางฆราวาสวิสัย ได้ออกบวชเป็นฤๅษี บำเพ็ญเพียรอยู่ในป่าหิมพานต์ อยู่อย่างสงบและสันโดษ มี เพียงหัวมันและผลไม้ในป่าเท่านั้นเป็นอาหาร และยังเป็นผู้มีข้อ วัตรปฏิบัติที่เคร่งครัดมาก วันหนึ่ง พระฤๅษีได้ออกเดินไปรอบๆ บริเวณที่พักอาศัย เพื่อแสวงหาผลไม้ตามปกติ ได้เห็นลูกช้างตัวหนึ่งที่อยู่อย่าง เดียวดายไม่มีแม่คอยดูแล ก็เกิดความรักประดุจว่าเป็นลูกของ ตนเอง จึงได้นำามาเลี้ยงที่อาศรม เลี้ยงดูเหมือนกับว่าเป็นลูก ของตนเอง ได้ตั้งชื่อให้ว่า โสมทัตตะ ให้กินหญ้าและใบไม้ในป่า ใกล้อาศรมนั้น ฝ่ายลูกช้างเมื่อได้รับการเลี้ยงดูอย่างดีเช่นนั้น ก็โตวันโตคืนจนกระทั่งมีรูปร่างที่สูงใหญ่สง่างามกว่าช้างทั้งหลาย วันหนึ่ง โสมทัตตะ ได้กินมากเกินไปจนอาหารไม่ย่อย จึงได้อ่อนกําลังลง ขณะนั้นดาบสเองได้ออกไปหาผลาผล เมื่อ กลับมาถึงอาศรมไม่เห็นโสมทัตตะออกมารับเหมือนทุกๆ วัน ก็สงสัยว่าเกิดอะไรขึ้น จึงได้ออกตามหา ไปพบโสมทัตตะนอนแน่ นิ่งไม่เคลื่อนไหว ครั้นพบว่าช้างลูกรักของตนนอนสิ้นชีวิตเสียแล้ว จึงร้องไห้คร่ำครวญว่า “ลูกรักของเรา บัดนี้เจ้าต้องมานอนตาย อย่างน่าอนาถ เจ้านอนตายอย่างนี้ เหมือนยอดเถาย่านทรายที่ ถูกเด็ดทิ้ง โสมทัตตะยอดกุญชรเจ้าได้จากไปแล้ว”