องค์ประกอบของมนุษย์: กายและใจ : หน้า 507/580

Boประช สำคัญที่ดวงจิต ๕๐๖ มนุษย์เรามีองค์ประกอบด้วยกัน ๒ ส่วน คือ กายและใจ สองส่วนนี้ มีทั้งความเหมือนและความต่าง กายนั้นเป็นรูปธรรม มีสภาพไม่เที่ยง เกิดขึ้น ตั้งอยู่ ดับไป โดยที่ไม่มีใครสามารถ ยับยั้งได้ ส่วนใจเป็นนามธรรม มีสภาพซัดส่าย ไม่หยุดนิ่ง โดย สภาพที่แท้จริงแล้ว แม้ว่ากายจะดับแต่ใจดวงนี้ไม่เคยดับสูญ กลับเคลื่อนย้ายจากกายเดิมไปสู่สภาวะใหม่ คือ สภาพที่เรียก กันว่า วิญญาณ ความต่างที่น่าพิศวงอีกประการหนึ่งของกาย และใจ คือ กายนั้นแม้จะมีการเปลี่ยนแปลงจากเกิดไปสู่ความ ดับและเป็นรูปธรรม ที่ไม่มีใครสามารถบังคับบัญชา หรือ โน้มน้าวให้เป็นอย่างที่เราต้องการได้ ผิดกับใจที่เป็นนามธรรม แม้มองไม่เห็นได้ด้วยตาเปล่า แต่พร้อมที่จะยอมรับการฝึกฝน หากคนผู้นั้นพร้อมที่จะฝึกฝนอบรมใจ และเมื่อฝึกฝนจนกระทั่ง ละเอียดอ่อนนุ่มนวลควรแก่การงาน ก็สามารถที่จะโน้มน้าวไป ที่ไหนก็ได้ตามต้องการ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสสอนพระเมฆิยเถระ ซึ่ง ปรากฏใน เมฆิยสูตร ว่า “ชนผู้มีปัญญา ย่อมทำจิตที่ดิ้นรน กลับกลอก อันบุคคล รักษาได้ยาก ห้ามได้ยาก ให้ตรง ดุจช่างศรดัดลูกศรให้ตรง จิตที่พระโยคาวจรยกขึ้น จากอาลัยคือกามคุณ ๕ แล้วซัดไป