ธรรมะเพื่อประช: ความฉลาดในการคิดและการหลุดพ้น : หน้า 528/580

ธรรมะเพื่อประช ฉลาดคิด จิตจึงหลุดพ้น ๕๒๗ ท่านฉลาดในการคิด รู้จักคิด เมื่อมองเห็นสิ่งที่เย้ายวนแล้ว กลับหวนระลึกถึงธรรมสังเวชได้ และได้บรรลุธรรมขั้นสูงสุดใน พระพุทธศาสนา เรื่องมีอยู่ว่า *ครั้งหนึ่งในสมัยพุทธกาลได้มีงานมหรสพเกิดขึ้นในเมือง ชาวเมืองทั้งหลายต่างแต่งตัวออกจากบ้าน ไปร่วมสนุกสนาน รื่นเริงอย่างคับคั่ง ในระหว่างทางมีหญิงรูปงามและชายรูปหล่อ เดินทางมาด้วยกัน ขณะนั้นเป็นจังหวะเดียวกันกับที่พระเถระจะ ต้องอาศัยเส้นทางนั้น เดินทางไปประกอบศาสนกิจ จึงโคจรมา พบกันโดยบังเอิญ หญิงงามเมื่อเห็นพระเถระขณะที่กำลังพูดคุยกับฝ่ายชาย ก็ได้หันมาส่งยิ้มให้ ยิ้มกว้างจนกระทั่งเห็นฟันขาวที่สวยงาม เรียงชิดติดกันเป็นระเบียบ พระเถระเห็นอาการนั้นก็ตั้งสติ สํารวมใจ ไม่ให้กิเลสที่น่าใคร่น่าพอใจใดๆ เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น รูปสวยๆ หรือความยิ้มแย้มที่น่าพอใจ แม้ตอนนั้นพระเถระจะเป็นเพียงแค่ภิกษุธรรมดา ยังไม่ บรรลุธรรมอะไรก็ตาม แต่ว่าท่านเป็นผู้ที่อยู่ในโอวาทของ พระบรมศาสดาที่ว่า หากยังไม่ฉลาดในจิตของผู้อื่น ก็ให้ฉลาด *มก. พระลกุณฏกภัททิยเถระ เล่ม ๗๒ หน้า ๓๒๑