พระอานนท์และพรหมทัณฑ์ : หน้า 475/580

ธรรมะ ประช ทำลายข่าย คือ ทิฐิมานะ(๒) ๔๗๔ เพราะฉะนั้น เมื่อพระพุทธองค์ทรงดับขันธปรินิพพานแล้ว พระอานนท์จึงได้ประกาศท่ามกลางสงฆ์ว่า “ข้าแต่ท่านผู้เจริญ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสสั่งข้าพเจ้าไว้ ก่อนจะเสด็จดับขันธ ปรินิพพานว่า เมื่อตถาคตล่วงไปแล้ว สงฆ์จงลงพรหมทัณฑ์ พระฉันนะเถิด” พระเถระทั้งหลายจึงถามว่า “ดูก่อนอานนท์ ท่านได้ทูล ถามพระบรมศาสดาหรือไม่ว่า นัยของการลงพรหมทัณฑ์นี้ หมายถึงอะไร” พระเถระได้บอกความหมายของพรหมทัณฑ์ที่ พระบรมศาสดาตรัสไว้ว่า “ถ้าพระฉันนะประสงค์จะทำสิ่งใด ก็ปล่อยให้ทำไปตามความประสงค์เถิด อย่าได้ว่ากล่าวสั่งสอน พระฉันนะ ให้วางเฉยเสีย” พระเถระทั้งหลายจึงกล่าวว่า “ถ้าเช่นนั้น ท่านอานนท์จงเป็นผู้ลงพรหมทัณฑ์พระฉันนะเถิด” เมื่อพระอานนทเถระได้รับอนุมัติจากสงฆ์แล้ว จึงออก เดินทางพร้อมพระภิกษุอีก ๕๐๐ รูป มุ่งหน้าไปยังวัดโฆสิตาราม เมืองโกสัมพี ซึ่งเป็นที่พำนักของพระฉันนะ ครั้นพระฉันนะรู้ว่า พระอานนทเถระมาเยี่ยม จึงรีบเข้าไปหา ไหว้พระเถระด้วย ความนอบน้อม เพราะรู้ว่าฐานะตำแหน่งทางโลกนั้น พระอานนท์ เป็นพระอนุชา เป็นเจ้าฟ้าเจ้าแผ่นดิน ส่วนตนเป็นเพียงข้าทาส คนรับใช้ จึงมีความยำเกรงพระอานนท์เป็นพิเศษ