ธรรมะและการหมดโศก : หน้า 381/580

ธรรมะ ประช หมดโศกเพราะหมดอาลัย ៣៨០ รุ่งเรือง ชาวประชาอยู่ร่วมกันฉันพี่น้อง เวลาไปที่ใดก็ไม่ต้อง ปิดประตูบ้านเพราะไม่มีโจรขโมย เมื่อพระราชาสวรรคตด้วย โรคาพาธบางอย่าง พระมเหสีมีความทุกข์โทมนัสเศร้าโศกเสีย พระทัยถึงพระราชาเป็นอย่างยิ่ง สมัยนั้นพระบรมโพธิสัตว์ทรงผนวชเป็นฤาษี ได้บรรลุ ฌานและอภิญญาสมาบัติ พำนักอยู่ที่ราวป่าแห่งหนึ่ง ได้ทอด พระเนตรเห็นพระนางอุพพรีผู้กำลังเศร้าโศก ก็ปรารถนาจะถอน ลูกศร คือความโศกของพระนาง จึงเหาะมาปรากฏเฉพาะ พระพักตร์ ประทับยืนอยู่ในอากาศ ตรัสถามพวกมนุษย์ที่อยู่ใน ป่าช้าว่า “หญิงท่านนี้คร่ำครวญว่าพรหมทัต พรหมทัต นาง คร่ำครวญถึงพระเจ้าพรหมทัตองค์ไหนล่ะ” มหาชนที่มาประชุม กันก็กล่าวตอบว่า “ท่านผู้เจริญที่ตรงนี้เคยเป็นพระเมรุมาศของ พระเจ้าพรหมทัต หญิงนี้เป็นพระมเหสีของท้าวเธอ” พระดาบสได้กล่าวกับพระนางอุพพรีว่า “ดูก่อนน้องหญิง พระเจ้าพรหมทัต ถูกเผาในป่าช้านี้ ๔๖,๐๐๐ พระองค์แล้ว บรรดาพระเจ้าพรหมทัตเหล่านั้น พระนางทรงกันแสงถึง พระเจ้าพรหมทัตพระองค์ไหน” พอพระนางถูกถามเช่นนั้น ก็ ตอบว่า “พระราชาพระองค์ใด เป็นพระราชโอรสของพระเจ้าจูฬนี ทรงเป็นใหญ่อยู่ในแคว้นปัญจาละ หม่อมฉันเศร้าโศกถึง