มังคลดำและความหมายของทักษิณา : หน้า 23/265

ประโยค๕- มังคลดำนี้มิใช่แปล เล่ม ๓ หน้า ๒๓ ว่า เพราะการคำนวณด้วยคุณ คือ เพราะความเป็นทักษิณามิมผลมาก ทักษิณามะผู้มีพระภาคตรัสว่า มีผลพึงนับไม่ไได้ ก็เพราะความที่ ทักษิณานั้นบุคคลวณเฉพาะสงฆ์ ก็การถาวรเฉพาะสงฆ์มีด้วยวิธีใด เพื่อแสดงดั่งนี้นิน พระอรรถถาถาจึงกล่าวว่า ‘สมุตตา ทุฏฺฐินา ที’ เป็นต้น. บรรดาเหล่านั้น บางว่า จิติการี ได้แก่ความ เคราะห์ จากสงฆ์ไม่ใช่จากบุคคล. บางว่า อญฺญตฺตติ ความว่า ไม่ ให้เกิดความคิดขึ้นอย่างว่ามาเป็นอันราวแกล้งสงฆ์ แล้ว ตกแต่งไทยธรรมด้วยคำว่า ’เราจักถวายแก้วสงฆ์’ ย่อมถึงความเป็น อื่นว่า ‘ทานเป็นอันชื่อว่าสิ่งให้แก่สมเด็’ เพราะฉะนั้น ทักษิณา ของผู้ถุนย่อมต้องว่าไม่ไปในสงฆ์, ทักษิณย่อมไม่กล่าวว่าไปในสงฆ์ได้ เพราะทำให้ปราเปรนไป ด้วยอำนาจบุคคล, สองว่า นิพพ- มิตโต ฯ ฯ ฯ ความว่า ไม่ทำความสงสัยให้เกิดว่า ‘ทานเป็นอัน เราได้แก่บุคคลนี้หรือไม่หนอ.?’ สองว่า สุเมธ จิติการี ความว่า เมื่อบุคคลละลังกสงฆฺคุณ มีความที่ท่านเป็นผู้ปฏิบัติเป็นต้น ให้ด้วย อำนาความกระรอั้นเกิดในบุคคลนั้น เห็นให้พร้อมหน้าสงฆ์ ด้วย ความเลื่อนไปในสงฆ์คุณ ทานที่ให้ในสมณปฏิรูป ยังจิมผลมากกว่า ทานที่ให้ในสมณะทุสิต ย่อมมีผลมากกว่า (ทานที่ให้ในพระจีณาสพ) โดยแท้ เพราะสมณะนั้น นินมฺตุเจาะจงจากสงฆ์ และเพราะให้ (ด้วยคิด) อย่างนี้ว่า ‘เราถวายแก้วสงฆ์’ ด้วยเหตุนี้ พระผู้มี พระภาคจึงตรัสว่า ‘อานนท์ เราไม่กล่าวปฏิปุกคลิกนานว่า มีผลมาก กว่าทักษิณาที่ไปในสงฆ์ โดยปริยายไร ๆ พระอรรถถาถาจึงใส่ใจ