การทำความดีในพุทธศาสนา : หน้า 221/265

โยมไม่มีบ. ย่อมาว่า ญฺดา ความว่า ที่สุดจากปรากฏ เพราะเหตุไฉ? บทว่า น อนฺโต ความว่า ที่สุดแห่งทุกข์ไม่ปรากฏแก่พวกเรา แม่ผู้ประสงค์จะเห็นที่สุด บทว่า ตก คือ ในกาถนั้น ปกธว่า ตถาที คือ ความว่า พวกเราทำบาปไว้โดยอากาศที่ไม่อาเพราะจะเห็น ที่สุดแห่งทุกข์นั้นได้ บทว่า ปกติ ความว่า บาป คือ กรรมที่บัญญติกลดิย อนเรด้วย อนท่านด้วย ทำไว้แล้ว คือทำไว้มากมายดง มายกี่เดียว. บทว่า มาริส แปลว่า ผู้ซึ่งกับด้วยธ. บทว่า มาริส นั่น เป็นคำสำหรับร้องเรียกผู้ที่รักกัน. สัตว์ตัวที่กล่าว โส อักษรและบ่ง ได้เป็นผู้ประสงค์จะกล่าว อย่างนี้ว่า [๒๑] "โสภ นูส ฮิโต คณฺฑวา โยนี สฺธารา มานุสฺ" วาอญฺญู สํสํปนโน กามามิ กุลํ พุข" เรานั้นไปจากที่นี้แล้ว ได้กำเนิดเป็นของมนุษย์แล้ว เป็นผู้รู้ วาทะของยายก สุมารณ์ด้วยสีล จักทำความดีให้มากแน่แท้. [แก้รร] ศัพท์ว่า นูส ในกาถนั้น เป็นนิมิต ลงในอรรถวา ส่วนเดียว อธิบายว่า เรานั้นไปจากที่นี่แล้ว ได้กำเนิดเป็นของมนุษย์ เป็นผู้รู้ วาทะของยายก สุมารณ์ด้วยสีล จักทำความดีให้มากโดยส่วนเดียวเท่านั้น. คราวนั้น พระเจ้าโกศล ทรงสัดเสียงของสัตว์วรรณรหว่านนั้น * ยานาถ วี วชฺชนาติ วาณฺญู อภิธานปุรํกาว สุจิ. หน้า ๒๙๙.