ความไม่ประมาทและธรรมมงคลในพระสูตร : หน้า 262/265

ประโยค๙ - มั่งคลิกที่ปืนเปล เล่ม ๓ - หน้าที่ 262 บทว่า รักษิณฺสม ได้แก่ เป็นปัจจัยแห่งความ. บทว่า ธรรมสม Attributes ในสภาพทั้งหลาย. อธิบายว่า ในอิฏฐุธรรมน์ทั้งหลาย. นัยในบททั้งปวง บันทึกพิฒารอย่างนี้. บทว่า อนุโมทติ คือ ย่อมไม่ละทดทะนง ด้วยสามารถแห่งทิฐิ. แม้ในบทที่เหลือทั้งหลาย ก็มีนัยอันเหมือนกัน. หลายบทว่า น จ ปน สมณวนเหตุปิ คูติ ควรม่า ภิกษุหละ ความคิดเห็นของตนแล้ว โอนไปด้วยสามารถแห่งทิฐิของเขา แม้ เพราะถ้อยคำอันสมณะทั้งหลายผู้มีปกติคว่าซื่ออื่นเป็นเหตุไม่. แม้ ในที่นี้ พระผู้พระภาคก็ทรงประสงค์เอาพระนิพนธ์เหมือนกัน. " [๒๕๖] ความไม่ประมาทนั่น เป็นธรรมมีอุปการะมากในธรรม อันหาโทษไม่ได้ทั้งหลาย ย่อมนำคุณมีความไม่กลัวต่อผู้อื่นเป็นต้นมา ให้แก่บุคคลผู้อื่นความไม่ประมาทนั้น ด้วยประการฉะนี้. เพราะ เหตุนี้น่ะ ความไม่ประมาท จึ่งถือว่าเป็นมงคล. แม้นอรรถดกถาท่าน หมายเอือความนี้แล จึงกล่าวว่า "ความไม่ประมาทนั้น ชื่อว่าเป็น มงคล เพราะเป็นเหตุธรรุณธรรมมีประการต่าง ๆ หรือเพราะเป็น เหตุให้บรรลุอุตตรธรรม" ดังนี้แล้ว แสดงบทแห่งพระสูตรว่า "เมื่อ บุคคลไม่ประมาท เป็นผู้มีความเพียรเครื่องกลั่นกล้าไม่ให้ร้อน" และว่า "ความไม่ประมาทเป็นทางมงคล" อย่างนี้เป็นต้น. บรรยายบทแห่ง พระสูตรทั้ง ๒ นั้น สองบทว่า อุปปมุตตสฺ สาตาปิโต มาในพระ สูตรหลายแห่ง อีคลายหนึ่ง สองบทนั้น พระผู้พระภาคตรัไว้ใน วิตุตตสูตร* ใบปัญจกนิบาต อัฏฐิโตนี้ มาในพระ สูตรหลายแห่ง. อีกอย่างหนึ่ง สองบทนั้น พระผู้พระภาคตรัไว้ใน วิทุตตสูตร* ใบปัญจกนิบาต อัฏฐิโตว่า "เมื่ออุปคลไม่