ความหมายของชื่อเทพในมังคลิติกา : หน้า 98/265

ประโยคที่ 5 มังคลิติกา นั้น ควรเป็นชื่อของหมู่พรหมแม่ทั้งหมด คีงจริง ถึงดังนั้น คำว่า พรหมภก่อภิกา นั้น เป็นชื่อ ของหมู่เทพที่เหลือจากเทพขั้นสูง มีเทพชั้นตุลย์าคมเป็นต้นนั้น บัญฑิตพิงทราบโดยพลิพัททนัย เพราะความที่เทพชั้นบน มีเทพชั้นทุคถาบเป็นต้น อันพระผู้มีพระภาคทรงจัดไว้ในชั้นสูง ด้วยคำว่า อากาน เป็นต้น เพราะฉนั้นนั้น พระอรธกาถาจึ่ง กล่าวว่่า พรหมภก่อภิกา นั้นว่าดา ทวนานุติ ปรศมุณาภูมิวามา ดังนี้ เทพดาชื่ออาเกาไม่มีเป็นแผนหนึ่ง เพราะเทพสามเทพกชื่อ ปริตตภาเป็นต้นนั้น อันพระผู้มีพระภาคตรัสรวมเข้าเป็นพวกเดียวกัน โดยความเสมอกันแห่งความเป็นผู้มีรสมี คำว่า อากา นั้น เป็นชื่อ ของเทพชาพอธตามเป็นต้น เหมือนอย่างคำว่า พรหมภิกา เป็น ชื่อของพรหมปรัชช พรหมูไรโหิต และมหาพรหมทั้งหลาย ฉนั้น พระอรรถกาถาร่วมพระบานนี้ ว่า อุปปามนากาน เทวนต์ อาคุ- สรณะ เทวน เข้าอ้ายอาทิตย์ ในคำว่า ปริตตภูมานดอทิทัน ปน ดังนั้น สองวา เอกโต อุคุทวา คือ ไม่ถือเอาริสตาตาเทพดา เป็นต้น โดยความเป็นพวกเดียวกันว่ามีรสมิ หรือว่ามีกายเป็นสภาพอันเดียวกัน และมีสัญญาเป็นธรรมชาติด่างกัน ถือเอาโดยความต่างกันแห่งเทพพวกนั้นเท่านั้น คือเทพพวกที่พระอรธกาถายกว่ากว่า อากา ดังนี้นั้น สองวา เกตกา คณะ คือ ความแฉก ได้แก่ ความแปลกแห่งเหตุ คือ ความที่เหตุเป็นปัจจัยต่างกัน กำหนดเอาเทพาที่ชื่อว่ารีตตาตาเป็นต้น ด้วยสามารถแห่งความที่เหตุเป็นปัจจัยต่างกัน