อรรถกถาเพลงบักและการฟ้อน : หน้า 134/265

ประชโยค๕ - มังคลัตถกิจปิ้นแปลง เล่ม ๓ หน้า ที่ ๑๓๔ ซึ่งการฟ้อนเป็นต้น ที่เขาประกอบแล้วก็ดี ไม่สมควรแก่ภูมิปัญญูนิมิ ทั้งหลายเลย" อรรถกถาจากทุบทว่า ว่า "ก็เมื่อขอคลาศเข้าไปโดยความประสงค์ จะคบแล้วอู่วุ่นแหละ ความละเมิดดังนี้ได้ในสบายนี้ แต่เมื่อ ดูการฟ้อนเป็นต้น ซึ่งมาในโอกาสที่ตน ยืน นั่ง และนอนดี กำลัง เดินไปเห็นการฟ้อนเป็นต้น ซึ่งมาต่อรอง (จักก) เข้าดี ความ เศร้าหมองพึงมีได้ ความละเมิดห้ามไม่!" [๒๐] ภิกขาผรมหมาสูตร ชุภักดิ์โทษาปิสูตรและอุโบสถสูตร ว่า "การฟังเพลงบักนี้ไม่เป็นบ้าง ควรในบางกรณา จริงอย่างนั้น พระอรรถากาจยึคำว่าในอรรถกาถูกพูดปรัชญาไว้ ประมวลโสดกา ว่าพลงบักนี้ประกอบด้วยธรรม ควร, ธรรมที่ประกอบด้วยเพลงบัก ไม่ควร" จริงอยู่ การที่ฟังเพลงบักزيزเป็นบ้าง คือลว. เพราะเหตุ นั้น ในอรรถกาถักปัญหาสุตว่า ท่านจึงกล่าวว่า "เมื่อบุคคลฟัง เสียง แม้มีอัตวิจารณ์มพิษชนะอัตวิจารใด รายเป็นต้น ย่อมเกิดขึ้น เสียงเห็นนั่นน่ ๆ บุคคลไม่ควรเสพ. แต่เมื่อบุคคล ฟังเสียงที่อาศัยอรรถ อาศัยธรรม แม้เป็นเพลงบักของนางกุมภาสี ความเสื่อมไสย่อมเกิดขึ้นได้ หรือความเบื่อหน่ายย่อมปรากฏ เสียง เห็นนานนาน ๆ ควรเสพ." [๒๑] ภิกขาสักปัญหาสุตรนั้นว่า "พระอรรถทากาจยึหมาย