การวิเคราะห์ความหมายในศาสตราวุธวรรณ : หน้า 66/265

ศาสตราวุธวรรณแล้วนั้นแแล้ว. บทว่า ลูซี่ คือผู้ประกอบด้วยความละอาย มีความเกลียดชังเป็นลักษณะ. บทว่า ทายปูนโน คือถึงความเอ็นดู ได้แก่ความเป็นผู้มีมิตตะ. บทว่า สทฟฟปอปลออุตตุุนมมี คือเป็น ผู้อนเคราะห์สรรสัตว์ด้วยความเอ็นดูอุ ลบยา ว่า “ชื่อว่าเป็นผู้มิจิต แก่ถิก๊สสัตว์ทั้งปวง เพราะเป็นผู้มีความเอ็นดูผันนั้นเอง. บทว่า วิทริ คือ ยอมยังอดภาพให้เป็นไป ได้แก่ เลื่องอดภาพ." [๒๕] อรรถกาถาสายอยุสดุวว่า “ข้อว่าอนุต ปรสุว ก็ ทรัพย์ของบุคคลอื่น อย่างใดอย่างหนึ่ง. บทว่า ปรัตตุตฺปรฺรณ คือ วัตถุเป็นอุปกรณ์แก่ทรัพย์เครื่องปลื้มใจ ได้แก่ ข้าวของนั้นเป็นบริจา ที่ยังความยินดีให้เกิดขึ้นของบุคคลอื่นนั่นเอง. บทว่า คามคต วา คือ อันบุคคลก็ไว้ในบ้านหรือ. บทว่า อรญคต วา คือ หรืออันบุคคลก็ไว้ในป่า คือในที่ทั้งหลายมีคามแห่งต้นไม้และ ยอดกุญแจเป็นต้น. บทว่า อนุปน้ คือ อันบุคคลอื่นเหล่านั้นไม่ให้ ด้วยกายหรือด้วยวาจา วิจัยในบทว่า เอญวยลฺหยาตฺ นี้ บันทึกติพง ทราบต่อไปนี: โจร เข้าก็ว่า ปโมย, ความเป็นแห่งโมโย ชื่อว่า เอยฺยุย. นั้น เป็นชื่อแห่งจิตเครื่องลักษฺ. บทว่า สงฺขา นั้น โดยเนื้อความ เป็นชื่อแห่งส่วนอันหนึ่ง เหมือน สงฺขา คำพฺ ในอุทาหรณ์ทั้งหลาย “กําสันเนหรรษมนครํนึ่งนี้ชั่วทั้งหลาย มีสัญญาเป็นเหตุ ดังนี้เป็นต้น. ส่วนนันด้วย ความเป็นโมโยด้วย เพราะฉะนั้น ชื่อว่า เอญฺยุยงฺขา, อธิบายว่า ส่วนแห่งจิตอันหนึ่ง