มังคลิดาถึงปิณปาเล เล่ม ๓ - หน้า ๑๐๘ : หน้า 108/265

ประโยค - มังคลิดาถึงปิณปาเล เล่ม ๓ - หน้า ๑๐๘ ไปในยุคนี้ๆ แท้จริง เหตุนี้ พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า "โต อุณ หุุ สุพเฟิ ปุพพุญฺส ปิอาตมคฺเขแนว คิดตฺ" อย่าง ปุรัสสะพท์ ในวาทว่า "ปุพพุทธรา" นั้น พึงเห็นว่า ท่านทำแล้ว ด้วยสามารถการแสดงบุรุษชั้นสูงสุด คําบาลว่า มติโต ก็สำเร็จ เนื่องความอย่างนี้แหละ" [๕๐] ภูกติดกินบาก องคุตตรินิกายว่า "มิดาโหลด...ยุคแห่ง ปีตามทะเลนั่น ชื่อว่า ปีตามหยุ. เหตุนี้ บันติรติพึงเห็นเนื้อความ ในคำนี้อย่างนี้ว่า "จนกระทั่งอายุปีตามนะ คือ คู่แห่งปีตามนะ ที่ ๓" แต่พระอรรถกถาจารย์ไม่ถือเอาดัง จึงกล่าวไว้ในอรรถถกว่า 'ยุคติ อยูปุปามาณู จุตติ' ท่านแสดงความที่ยุคศพท์ เป็น สัพพอันหาประโยชน์มิได้ว่า "ปีตามหยุ. ชื่อว่า ปีตามหยุ. อง นี้ ปูรสภาพในวา" ปุพพุธรา นั่น...ย่อมสำเร็จเนื้อความอย่างนี้แหละ " ภูกปัญจกินบาก องคุตตรินิกายว่า "มิดาโหลด...เพราะ เหตุนี้ บันติรติพึงเห็นเนื้อความในคำนี้อย่างนี้ว่า "มิดาและ... จนกระทั่ง...คู่แห่งปีตามนะ ๓" โดยอธิบายอย่างนี้เอง แม้ตามนะ (ย่า ยาย) ท่านก็อธิบายด้วยปีตามหยุในเอง. ในอรรถถกา @. เต็ม ข้อนแต่พระโคคุมผู้เจริญ พราหมณ์ในโลกนี้ ย่อมเป็นผู้เกิดมาแต่แล้วทั้ง ๒ ฝ่าย คือ ผลังฝ่ายมรรค ทั้งฝ่ายบิดา มีอุตะเป็นที่อธิษฐานบรรลุธรฺ ฯลฯ 2. เต็ม คำอธิบายทั้งหลาย พระราชาในโลกนี้ ผู้เป็นบัณฑิตยธรรม ผู้ใฝ่รมภูมิ แล้ว เป็น อุตรสุภติ ทั้งฝ่ายพระชนม์ ทั้งฝ่ายพระชนก มีพระอุจจาระเป็นที่อธิษฐานบรรลุธรฺ ฯลฯ จนกระทั่งอายุแห่งปีตามนะ คือ คู่แห่งปีตามนะที่ ๓.