ธรรมและความยินดีในธรรม : หน้า 50/265

ประโยค ๕ - มังคลดิกานี้นิทานเล่ม ๓ หน้า ๕๐ ธรรม กล่าวคือโพธิปักขิยธรรม ๑๓ ประการก็ดี กล่าวคือโลภุธรรม ๕ ประการก็ดี นี้แหละประเสริฐว่าทั้งปวง เหตุนี้ พระ ศาสดาจึงตรัสว่า "สุขพุทธธ ธมฺมธ ชินาติ." ภิฏฺฐากถาวรรว่า "ปีติและปราโมชึอันสัทธรรมสังสมขึ้น ชื่อว่าสะระธรรม." [๔๕] อรรถกถาธรรมบทธว่า "อนึ่ง แม้ว่าความยินดีในบุญ ความยินดีในศรี ความยินดีประเทบทเป็น อนก ต่างด้วยความยินดีในการเล่น มีการฟ้อน การจับและประโคมเป็นต้น ย่อมเป็นปัจจัยแห่งการยังสัตว์ให้ตกไปในวัฏสูญแล้วสวย ทุกข์นั้นแล ส่วนความอิ่มใจ ซึ่งเกิดขึ้นภายในของผู้แสดงก็ดี สิ่งธรรม ย่อมให้เกิดความเบิกบานใจ ให้กันๆ ไป ให้เกิดขนลุกชัน ความอิ่มใจนั้น ย่อมทำที่สุดแห่งสังคารวิสุทธิ์ มีพระ อรหัตเป็นที่สุด; เพราะฉะนั้น ความยินดีในธรรมเห็นปานนี้แหละ ประเสริฐกว่า ความยินดีทั้งปวง เหตุนี้ พระศาสดาจึงตรัสว่า "สุขพุทธ ธมฺมธ ชินาติ." ภิฏฺฐากถาวรวว่า "ความยินดีในธรรมคือสมณะและวิปัสสนา ชื่อว่าความยินดีในธรรม." อรรถกถาถาวรวว่า "ส่วนความสิ้นตนหา คือพระอรหันต์ ซึ่งเกิดขึ้นในที่สุดของความสิ้นตนหา พระอรหันต์ประเสริฐว่าทุกอย่างแท้ เพราะครองบำรุงบำเรอในทุกแห่งทั้งสิ้น เหตุนี้ พระศาสดา จึงตรัสว่า "ตกุโณโย สุพุทธบูชา ชินาติ."