การประพฤติธรรมและกายกรรมในวจนะพระพุทธองค์ : หน้า 81/265

ประโยค มังคลัตถ beินีแปล เล่ม ๓ หน้าที่ 81 วัฏฏู เป็นต้น อันวิ วิปัสสนั่น มี ดีย วิปัสสน เป็นบทหน้า พระผู้มีพระภาคตรัสว่า “วิริย” ดังนี้ ด้วยสามารถแห่งความเป็นปุญญาวิติ เอกอนุ เพราะทำวิถิตตาเวฑะให้วปลาส ก็แต่ว่าเนื้อความ บัญติตพึงเห็น ด้วยสามารถแห่งความเป็นติวาวัติ พุทธจะ เพราะเหตุนี้มั่น พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า ติวิมุตติ ดีติ โกฏฐเสฏฐ ภายใต้เคลื่อนไหว พระผู้มีพระภาคทรงสั่งว่า กาย ในวณะว่า กาย นี้ ก็โผล่มานั้น ชื่อว่า เป็นทวารของการประพฤติธรรม เพราะเว้นจากทวารนั้นเสีย การประพฤติธรรมนี้ก็เป็นไปไม่ได้ ก็เมื่อว่า กายนี้ น เป็นคติวิภาคติลง ในเหตุ จริงอยู่ วิญญูนันเป็นสมุฏฐานของเจตนากล่าวอ้างการประพฤติธรรม ก็แต่ว่าวิญญูติบูซนั้น ห าในปัจจัยของเจตนาโดยเป็นปัจจัยมั่นหนึ่ง ในบรรดาปัจจัย ๒๔ อย่างอันมาแล้วในปรกษ์เชือว่า ปฐฐานไม่ ถึงดังนั้น ย่อมเป็นคำสักว่่าวิทธาร ราวว่ามเป็นเหตุของเจตนาและเป็นเครื่องทำเจตนานั้น เพราะเจตนานั้น บุคคลจะพิากำหนฏได้ด้วยการนั้น เหตุนัน ความเป็นไปของเจตนา มีชื่อว่า กายกรรมอันเป็นไปอยู่ เพราะความเป็นไปแห่งภูญติสิ้นนี้ อีกอย่างหนึ่ง บาทว่า กายทวารน นั้น เพราะถือเอาความว่า มีกายทวารจึงเป็นติวาริวิภาคติลงในอัตถมภูติ" นับมาแล้วในภูมิแห่งสาแสยญสูตรว่า "อิถอย่างหนึ่ง ความ