ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค ๕๖ - มังคลัตถทีนี้แปล เล่ม ๓ - หน้า ๑๓๘
ประมาณกุศลกรรม ทำให้เป็นกองเก็บไว้ในท่ามกลางเรือน เพื่อ
ประโยชน์แก่การใช้สอย, พราหมณ์เหล่านี้นั้น ชื่อว่า พราหมณ์มหากาล-
กุณฑ์ดีเหล่าใดมีทรัพย์เป็นทุนบน ประมาณ ๔๐ โกฏิ มีกาฎะ
ประมาณ ๑ กุฏะ ทำให้เป็นกองเก็บไว้ในท่ามกลางเรือน เพื่อ
ประโยชน์แก่การใช้สอย, คุณหญิงเหล่านี้นั้น ชื่อว่า คุณหญิงมหากาล.
อรรถกถาสายยกสูตรว่า "คำว่า สหพุทธ อุปชุชยุ่ง
คือ พึงนำถึงซึ่งความเป็นเพื่อน. สองบว่า พุทธกฤษณัง
เทวน ฉะ คือ แห่งเทวดาทั้งหลายอยู่ในขั้นปฐมมนต์ เทพดาแผนก
หนึ่งชื่อว่า อากา ในคำว่า อากา เทวน ดังนี้ไม่มี คำว่า อากา
นั่น เป็นชื่อว่าของปริตตกเทพดาว อุปปามณกเทพดาว และ อากาศสร-
เทพดาว ส่วนบว่าปริตตกาว่า เป็นต้น เป็นเครื่องอาเทพดาว
เหล่านี้และ โดยประเภท เพราะไม่ถือเอารวมกัน. นัยเมื่ในบท
ทั้งหลายว่า สุกานี ปริตตสาภาน เป็นต้น ก็เหมือนอย่างนี้."
[๒๖] อรรถถากังเขยยสูตร ในปฐมวรรค แห่งมุ-
โปณาอทว่า "สองบทว่า อากา นอก คือ เพราะความสิ้นไป
แห่งกัลยัตังปวง ด้วยอรหัตมรรค. บทว่า อนาสวะ คือ
ปราศจากอาสวะ ในสองบทว่า เจโตวิมุตติ ปญญาอิญวามุตติ นี้
สมาธิที่สัมปุยด้วยอรหัตผล พระผู้มีพระภาคตรัสด้วยโยคศัพท์
และปัญญาที่สัมปุยด้วยอรหัตผลนั้น พระผู้มีพระภาคตรัสด้วย
ปัญญาศัพท์. ที่ในธรรม ๒ อย่างนั้น สมาธิ บันฑิตพึงทราบว่า