การเว้นจากปาปีในคาถาที่ ๖ : หน้า 170/265

ประโยค ๕ - มังคลัตถทีปิเนปล เล่ม ๑ - หน้า ๑๗๐ พรรณนาความแห่งคาถาที่ ๖* [๔๕๔] พึงทราบวินิจฉัยในคาถาที่ ๖. กล่าวว่า อารติ. การเว้น ชื่อว่า วิถี อัทย่างหนึ่ง ชนทั้งหลายผสมวัน ด้วยตนาน นั้น เหตุนี้ เจตนานั่น ชื่อว่ารัตติ บางว่า ปาปี คือ จากปาปี ได้แก่ จากอุกกุส. บางว่า มูขปาณา คือ จากการ ดื่ม ได้แก่ จากการ กลืนกิน สุราและเมรัย ที่ชื่อว่ามัชฌะ เพราะอธิบว่าเป็นที่ตั้งแห่ง ความเมา ความสำรวม ชื่อว่า สงฺถม. ความไม่เลิกเหลือ ชื่อว่า ความไม่ประมาณ. บางว่า ฑุเมส คือ ในกุศลธรรมทั้งหลาย. บางว่า เอตฺ เป็นต้น มีความว่า “เทพดาว ท่านจงถือว่า การดื่ม การวันจากปาปี ความสำรวมจากการดื่มน้ำเมา ความไม่ประมาณ ในธรรมนั้นหลาย ๓ กรรม อง ๓ อย่าง มิราคาวันจากปาปีเป็นต้นนี้ เป็นมงคลอย่างสูงสุด.” ความสงเคราะห์ในคาถาที่ ๖ นี้ มีเพียงเท่านี้. ส่วนความพิสดารในคาถาที่ ๖ นี้ มีดังต่อไปนี้ :- กล่าวว่าด้วยการเว้นจากปาปีและความสำรวมจากการดื่มน้ำเมา [วิรัต ๓๓] [๔๕๕] ความไม่ยินดียิ่งด้วยใจนันเอง แห่งบุคคลผู้อาจิปริเทหน โทษในบาป ชื่ออารติ. การเว้น (จากปาปี) ทางกายและวาจา * พระมหากัล ปิยทสฺสี ป.ช. ๒ วัดรมิวาส แปล. (ภายหลังเป็น พระปิยทัสสี)