การแสดงธรรมตามหลักพระธรรมกถิ : หน้า 51/265

ประโยค - มิ่งคลาดนี้นี้แปล เล่ม ๓ หน้า ๑๓ [๕๕] พระธรรมกถิ แม้ว่าจะแสดงธรรม ฟังเป็นผู้มีจิตอ่อนแอไปเพื่อประโยชน์ ไม่มั่งเป็นผู้นักในถก เพราะธรรมทานของผู้ หนี้ในถก ไม่มีผลบวก เพราะฉนั้น ในถกถกสังคีติสุตะ ท่านจึงกล่าวว่า "พระธรรมกถิรูปนี้ตั้งอยู่ในความปรารถนา ว่า 'ชนทั้งหลายจรู้ว่า "เป็นธรรมกถิด้วยอาการอย่างนี้" เป็นผู้หนักในถก แสดง (ธรรม) ธรรมทานนั้นไม่มีผลบวก. พระธรรมกถิรูกนี้ไม่หวัง (ลากอ่งนั้น) แสดงธรรมที่ตูนค่อง แคล้วแก่นหล่ออื่น, ธรรมทานนั้น ชื่อเทียบมุฏฐตฺตนะ. บัดนี้ทิพย์นี้ว่าด้วย "ปราสาท เทศิตฺติ ทิสฺวเณน มคฺคุตฺตตน" มาเชื่อมกันเข้า." [๖๖] จริงอยู่ พระธรรมกถิเมื่อจะแสดงธรรม พึงตั้งธรรม ๕ ข้อไว้ในดน. สมดามที่พระผู้มีพระภาคตรัสไว้นูปรมวรรค ดูตอน-ปัญญาสนา ในปัญญานิบท องค์ครุณยว่า "อานนท์ การแสดงธรรมแก่ชนเหล่าดี เป็นการที่ง่ายหนาได้. อานนท์ พระธรรมกถิเมื่อจะแสดงธรรมแก่ชนเหล่าดี พึงตั้งธรรม ฯ ข้อไว้ในตน แล้วจึงแสดงธรรมแก่ชนเหล่าดี ๕ ข้อเหล่าไหน ? คือ พระธรรมกถิพึงแสดงธรรมแก่ชนเหล่าด้วยคิดว่า "จักกล่าวด้วยคำว่า จักกล่าวด้วยคำว่า ... จักอคาศความเอ็นดูคำว่า ... จักไม่มือมิสิเป็นเหตุ กล่าวด้วยคำว่า พระ ๑. สุ ว. ๓/๒๔๓