การอธิบายเรื่องทรัพย์และเทพในมังคลตัณหิน : หน้า 97/265

ประโยค ๕ - มังคลตัณหินนี้แปล เล่ม ๓ หน้า ๙๗ ล อักษร ว่า "มหาสาล" เหมือนอุทาหรณ์ว่า ปรวฏฺโฐ [เป็นน] ปฐฺวดีโย. บทว่า มหาสารปุปุตตะ คือ มีทรัพย์ที่เป็นแก่นสารมาก ได้แก่อึ มึทรัพย์ประมาณ ๑๐๐ โกลี. อีกอย่างหนึ่ง ปรวฏฺโฐงนี้ เหมือนกัน. อาจารย์บางพวกว่ากว่า ๖ อัมพะนะ ชื่อว่า "ดุมพะ." [๘๔๕] พระอาจารย์ชื่อโมคลาลนะ กล่าวไว้ในวาสสรรว่าว่า "๑๐ อัมพะ เป็น ๑ กุมภะ." นัยจึงแห่งวาสสรรว่านั้นว่า "๑ ซองมือ ชื่อว่า ๑ กุฑฺฐะ," ๔ กุฑฺฐะ เป็น ๑ ปิตตะ, ๕ ปิตตะ เป็น ๑ อาพทะ. อาจารย์บางพวกกล่าวว่ากว่าเป็น ๑ ดุมพะ บ้าง, ๕ อาพทะ เป็น ๑ โทนะ, ๑ โทนะ เป็น ๑ อัมพะนะ. อาจารย์บางอพาวกว่ากล่าวว่า อัมพะนะ บ้าง, ๑๐ อัมพะประมาณ ๑๐๐ โกลี เป็น ๑ กุมภะ. พระอรรถกถารัย์แสดงเครื่องดวงอย่างพิเศษชนิดหนึ่ง ชื่อว่า ปิตตะ โดยนามว่า มูฎะ [หม้อ] ด้วยขวัญว่า กุฑฺโภ. [๘๔๖] ฐิกาสเลยยกสูตร ว่า "เทพาใด ย่อมไปด้วย คือ ย่อมไปด้วยเหตุนี้ เทพานั้น ชื่อวู่ปุรวาม เป็นผู้บำเพ็ญไป ร่วมกัน, ความเป็นเทพผู้นี้เป็นไปร่วมกัน ชื่อว่่า สฤณ-ตุ" ได้แก่ ความเป็นไปร่วมกัน เพราะเหตุนี้ พระอรรถกถาจึงกล่าวว่า "สหกว่ อุปฺนจุญฺญ" หมู่คือพวกของพระมหาพู่หลาเหตุนี้ ชื่อว่า พระมหากาย [หมู่แห่งพระมหาทั้งหลาย], เทพาหล่าได้ไปแล้ว ในหมู่พระหมนั่น เหตุนี้น เทพาหล่านี้ว่า พระมภักติ [ผู้ไปแล้วในหมู่พรหม] เพราะเทพาเหล่านี้เป็นผู้บ่นเนื่องในหมู่