ความเข้าใจในอาเวรและกรรมภิลาส : หน้า 174/265

ประโยค ๕๑ - มั่งคลั่งที่นี้มิฉะนั้น เล่ม ๓ - หน้าที่ ๑๗๔ แล้วทั้งพรีโต้ฉันที่แนกอยู่บนป่าเสื่อในป่า. งูใหญ่ได้คลายออกไป ในทันทีนั้นเหมือนกัน." ภูฏาสัมฤทธิ์ฉุฉัษฎ์ ว่า "งูเหลือม ชื่อวงใหญ่. มุ่งนั้นได้ คลายไปแล้ว เพราะเดชแห่งคีต." [๕๕] อรรถกถาสมมาทภูฉุฉัษฎ์เป็นต้น ว่า "ก็แม้ความคิด ว่า 'แม่' ความคิด ว่า เราจักฆ่าสัตว์' ดังนี้ ย่อมไม่เกิดขึ้นแก่นพระอธิษฐานคุณทั้งหลาย จำเดิมแต่การเกิดขึ้นแห่งวิบัติใด วิรติฉันสมุจฉัตรด้วยอริยธรรม บัณฑิต ฟังทราบว่า 'สมุจฉวรีติ." กในคำเหล่านี้ ด้วยคำว่า "จิตตุมิ' ณ อุปุปชติ" ดังนี้แล้ว พระอรรถากถาแสดงว่า "จิตเป็นเหตุอาเวร ๕ เข้าไปสงบแล้ว นั่นแหละ" เพราะเหตุนี้ ในรถกถาท่านจึงกล่าวว่า "อัยวรทั้ง ๕ ของพระอริยสาวกา เป็นอันสงบแล้ว จำเดิมแต่ความเป็นไปแห่งวิบัติใด วิรติฉันสมุจฉัตรด้วยอริยธรรม ชื่อว่า สมุจฉวรีติ." บรณฑนเทเหล่านัน เจตนาเป็นเหตุอันอัปยศและเวรทั้งหลาย ชื่อ ว่า วา กัณฑวร. วิรติ ๓ อย่าง๋ง ขับ [กรรมภาคแส ๔ อย่าง] [๒๐] อุกุศ ๔ อย่าง กล่าวคือกรรมภิลาส ชื่อวาบาป สม ดังคำที่พระผู้พระภาคตรัสไวในอภิธานิสจฉสุตร ดังนี้ว่า "กรรมภิลาส ๔ เหล่าไหน เป็นบาปกรรมอันพระอริยสาวกนั้นจะได้แล้ว. คู่อืน