ธาตุและอุปจารสมาธิในวิสุทธิมรรค วิสุทธิมรรค ภาค 2 ตอน 2 หน้า 77
หน้าที่ 77 / 244

สรุปเนื้อหา

เนื้อหาเกี่ยวกับการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างธาตุทั้ง 4 ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างอุปจารสมาธิของพระโยคาวจร ในแต่ละธาตุอธิบายถึงปัจจัยที่สนับสนุนฟังก์ชันต่าง ๆ อย่างละเอียด โดยเฉพาะความสัมพันธ์ระหว่างปฐวี ธาตุ, อาโปธาตุ, เตโชธาตุ, และวาโยธาตุ รวมถึงการใช้อำนาจญาณในการกำหนดธาตุเพื่อให้เกิดอาการสมาธิ ช่วยให้เข้าใจถึงบทบาทและอิทธิพลของธาตุในทางพระพุทธศาสนา

หัวข้อประเด็น

- ความสำคัญของธาตุในพระพุทธศาสนา
- ปัจจัยของธาตุทั้ง 4
- การสร้างอุปจารสมาธิ
- บทบาทของแต่ละธาตุในการทำสมาธิ

ข้อความต้นฉบับในหน้า

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 77 ธาตุที่ ๒ ที่ ๔ อาศัยธาตุที่ ๑ ที่ ๓ (๑) ธาตุที่ ๑ ที่ ๓ อาศัยธาตุที่ ๒ ๒ ที่ ๔ (๑) ธาตุที่ ๒ ที่ ๓ อาศัยธาตุที่ ๑ ที่ ๔ (๑) ธาตุที่ ๑ ที่ 4 อาศัยธาตุที่ ๒ ที่ ๓ (๑) จึง (กลาย) เป็น ๖๑ ในธาตุเหล่านั้น ปฐวีธาตุเป็นปัจจัยแห่งการยัน ในเวลสก้าว และถอยเป็นต้น ปฐวีธาตุนั้นแหละ อันอาโปธาตุช่วยแล้วก็เป็นปัจจัย แห่งการทรงตัว ส่วนอาโปรธาตุอันปฐวีช่วยแล้ว เป็นปัจจัยแห่งความ ไม่กระจัดกระจาย เตโชธาตุอันวาโยธาตุช่วยแล้ว เป็นปัจจัยแห่งการ ยกขึ้น วาโยธาตุอันเตโชธาตุช่วยแล้ว เป็นปัจจัยแห่งการแกว่งไกว๒ พระโยคาวจรจึงมนสิการ โดยจำแนกปัจจัย ดังกล่าวมาฉะนี้ [ธาตุววัฏฐานให้สำเร็จอุปจารสมาธิ] แม้เมื่อพระโยคาวจรมนสิการไป โดย (กำหนด) อากร (๑๓) มีอรรถแห่งคำเป็นตนดังกล่าวมานี้แล ธาตุทั้งหลายย่อมจะปรากฏ โดยมุขอันหนึ่ง ๆ เมื่อเธอนึกหน่วงมนสิการธาตุเหล่านั้นไปเนือง ๆ อุปจารสมาธิย่อมจะเกิดขึ้นโดยนับที่กล่าวมาแล้วนั่นแล อุปจารสมาธินี้ นั้น ก็ได้ชื่อว่าจตุธาตุววัฏฐานนั่นเอง เพราะเกิดขึ้นด้วยอานุภาพแห่ง ญาณที่กำหนดธาตุ ๔ ๑. เรื่องธาตุอาศัยธาตุ หรือธาตุเป็นปัจจัยของกันและกันที่กล่าวตรงนี้ ดูลำพังพยัญชนะ แล้ว ก็เข้าใจความหายของท่านได้ยากมา ต้องแปลเติมบ้างตัดบ้าง จึงพอได้ความ ดังนี้แหละ. ๒. มหาฎีกาว่า เตโชธาตุ มีคติพลุ่งขึ้นข้างบน จึงเป็นปัจจัยแห่งการยกขึ้น ส่วน วาโยธาตุ มีคติพัดไปโดยขวาง จึงเป็นปัจจัยแห่งการแกว่งไกว แต่ก็ต้องช่วยกัน
แสดงความคิดเห็นเป็นคนแรก
Login เพื่อแสดงความคิดเห็น

หนังสือที่เกี่ยวข้อง

Load More