ศึกษาวิสุทธิมรรค: การจุติและการเกิดใหม่ : หน้า 209/244

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 209 " (เป็นต้น) ข้อว่า "โส ตโต จโต อนุตร อุทปาที - เรานั้น จุติจากที่นั้นแล้วเกิดในที่โน้น " ความว่า อนึ่ง เรานั้นจุติจากภพหรือ จากกำเนิด จากคติ จากวิญญาณฐิติ จากสัตตาวาส จากสัตวนิกายนั้น แล้ว (ไป) เกิดในภพหรือในกำเนิด ในคติ ในวิญญาณฐิติ ใน สัตตวาส ในสัตวนิกาย ชื่อโน้น คำว่า "ตตฺราปาสึ - แม้ในที่นั้น เราได้เป็น....แล้ว " ความว่า ต่อมาแม้ในภพหรือในกำเนิด ในคติ ในวิญญาณฐิติ ในสัตตาวาส ในสัตวนิกายนั้น เราก็ได้เป็น... อีกเล่า คำว่า "เอวินาโม - มีชื่ออย่างนี้ " เป็นต้น (ต่อนี้ไป) ก็มีนัยดัง กล่าวแล้วนั่นแล อนึ่ง เพราะเหตุที่คำว่า "อมตราสึ - ในที่โน้นเราได้เป็น....แล้ว" นี้ ตรัสหมายเอาความระลึกได้เท่าที่ต้องการ แห่งภิกษุนั้นผู้ขึ้น (สู่ บุพเพนิวาสย้อนขึ้นไป) โดยลำดับ คำว่า "โส ตโต จุโต - เรานั้นจุติจากที่นั้น" ตรัสหมายเอาความพิจารณา (บุพเพนิวาสที่ระลึก ได้แล้ว) ของเธอผู้ (ระลึก) ย้อนกลับมา เพราะเหตุนั้น คำว่า "อมุตร อุทปาที - เกิดในที่โน้น " นี้ พึงทราบว่า ตรัสหมายถึงที่เกิด ของเธอ ถัดความเกิดในอิธภพ ที่ตรัสในบทว่า "อิฐปปนฺโน" นี้ ขึ้นไปนั่นเอง ส่วนคำว่า "ตตราปาลี - แม้ในที่นั้น เราก็ได้เป็นต้น ในที่เกิดของเธอ ภายในการอุปบัติ (ครั้ง) นี้ในภพนั้น คำว่า "โส ตโต จุโต อิฐปปนฺโน - เรานั้นจุติจากที่นั้น (มา) เกิดในที่นี้" ความ ว่า เรานั้นเคลื่อนจากที่นั้น คือจากที่เกิดถัดขึ้นไป แล้ว (มา) เกิด