คำอธิบายปุพเพนิวาสในวิสุทธิมรรค : หน้า 210/244

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 210 ในที่นี้ คือในตระกูลกษัตริย์ หรือตระกูลพราหมณ์ชื่อโน้น (เป็นต้น) คำว่า อิติ คือ เอว์ (แปลว่า) โดยประการดังกล่าวมานี้) คำว่า "สาการ์ สอุทเทส์ - (ซึ่งบุพเพนิวาส) พร้อมทั้งอาการพร้อมทั้งอุเทศ" อธิบายว่า (ซึ่งบุพเพนิวาส) นับว่าพร้อมทั้งอุเทศ ก็ด้วยอำนาจชื่อ และโคตร นับว่าพร้อมทั้งอาการก็ด้วยอำนาจเครื่องปรากฏอื่น ๆ มี ผิวพรรณเป็นอาทิ จริงอยู่ โดยชื่อและโคตร สัตว์ (คนเรานี้) เขา จึงชี้ตัวได้ว่า "นายติสสะ กัสสปะ (โคตร)" เป็นต้น โดยประการ อื่น ๆ มีผิวพรรณเป็นอาทิ เขาจึงรู้จักต่างกันว่า (คนดำ คนขาว" (เป็นต้น) เพราะฉะนั้น ชื่อและโคตรจึงเป็นอุเทศ (เครื่องชี้ตัว) ประการนอกนี้เป็นอาการ (สภาพร่างกาย) คำว่า "อเนกวินิต ปุพฺเพ- นิวาส์ อนุสสรติ - ระลึกบุพเพนิวาสได้หลายอย่าง" นี้ มีอรรถตื้นอยู่ แล้วแล ปุพเพนิวาสานุสสติญาณกถา จบ