วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ : หน้า 232/244

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 231 ลงไปในรูปกาย เมื่อนั้นปาทุกฌานจิต ก็เป็นอารมณ์ที่ได้อุปโยคะ (คือใช้การได้อย่างรูปกาย ?)" ดังนี้ อนึ่ง จัดเป็นอดีตารมณ์ ก็เพราะทำ (ปาทุกฌาน) จิตนั้นแหละ ที่ล่วงไปแล้วคือดับไปแล้ว ให้เป็นอารมณ์ เป็นอนาคตารมณ์ สำหรับพระโยคีทั้งหลายผู้อธิษฐาน (ฤทธิ์) ไว้เป็นอนาคต ดังพระเถระทั้งหลาย มีพระมหากัสสปเถระเป็นต้น (อธิฐานไว้) ณ ที่บรรจุพระมหาธาตุ” ได้ยินว่า พระมหากัสสปเถระ เมื่อทำการบรรจุพระมหาธาตุ ได้อธิษฐานไว้ว่า "ตลอด ๒๑๘ ปี ใน อนาคต กลิ่นหอมทั้งหลาย (นี้) ก็อย่าได้ดับไป" ดังนี้ ของ ทุกสิ่งนั้น ก็ได้เป็นตามที่อธิษฐานนั้นเทียว พระอัสสคุตตเถระเห็นหมู่ภิกษุในวัตตนิยเสนาสนะ"ฉันข้าวขาวๆ (คือข้าวเปล่า ไม่มีแกงกับคลุกเลย ?) จึงอธิษฐานไว้ว่า "(น้ำใน) ตระพัง จงเป็นน้ำนมส้ม (ข้น ๆ คลุกข้าวได้) ในเวลาปุเรภัต ทุกวัน ๆ" ดังนี้ น้ำ (ในตระพุงนั้น) ที่ภิกษุตักเอาในปุเรภัต เป็นน้ำนมส้มไป ครั้นปัจฉาภัต มันก็เป็นน้ำตามปกตินั่นเอง แต่เป็นปัจจุปันนารมณ์ ในกาลที่พระโยคีทำกายให้อาศัยจิต ไป ด้วยอทิสสมานกาย ๑. มหาฎีกาว่า หมายถึง ที่บรรจุพระมหาธาตุ ซึ่งพระเถระใช้ฤทธิ์เชิญเอาพระธาตุใน พระเจดีย์ที่ผู้ครองนครทั้ง 4 สร้างขึ้นเมื่อคราวแจกธาตุนั้น เว้นเจดีย์ที่รามคามเสีย แห่ง ๑ เอาแต่ ๒ แห่ง มาบรรจุไว้ ณ พระมณฑปในกรุงราชคฤห์ (?) ๒. มหาฎีกาว่า วิหารในดงดิบ ชื่อวัตตนิยเสนาสนะ