ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๒ - หน้าที่ 175
สังข์กลองและบัณเฑาะว์เป็นต้น (ดังขึ้นไป) กระทั่งถึงพรหมโลกก็ดี
เมื่อความเป็นผู้ใคร่จะกำหนดแยก (เสียง) มีอยู่ เธอยังอาจกำหนด
(แยก) ว่า นี่เสียงสังข์ นี่เสียงกลอง เป็นต้นได้เสียด้วยแล
ทิพพโสตธาตุกถา จบ
เจโตปริยญาณกถา
[อรรถาธิบายศัพท์บาลีเจโตปริยญาณ]
ในบทว่า "เจโตปริยญาณาย - เพื่อเจโตปริญาณ" นี้ ใน
ในเจโตปริยญาณกถา มีอรรถาธิบายว่า ญาณชื่อปริยะ เพราะไปรอบ
หมายความว่ากำหนดได้ ญาณอันกำหนดได้ซึ่งใจ (ของผู้อื่น) ชื่อเจโต
ปริยะ ญาณนั้นด้วย กำหนดได้ซึ่งใจ (ของผู้อื่น) ด้วย เหตุนั้นจึงชื่อ
เจโตปริยญาณ (ญาณอันกำหนดใจของผู้อื่นได้) (บทว่า เจโตปริย
ญาณาย) มีอธิบายว่า เพื่อประโยชน์แก่เจโตปริยญาณนั้น บทว่า
ปรสตฺตานํ ของสัตว์อื่น " คือของสัตว์ที่เหลือทั้งหลายเว้นตนเสีย แม้
บทว่า "ปรปุคฺคลาน - ของบุคคลอื่น " นี้ ก็มีความเป็นอันเดียวกับบท
นี้แล แต่ทรงทำพยัญชนะต่างกันไป ตามประเภทแห่งเวไนย และโดย
เทสนาวิลาส (ทำนองการแสดงที่ไพเราะ ?) คำว่า "เจตสา เจโต"
คือซึ่งจิตของสัตว์อื่นบุคคลอื่นเหล่านั้น ด้วยจิตของตน บทว่า
"ปริจฺจ" แปลว่ากำหนด บทว่า "ปชานาติ" คือรู้โดยประการต่างๆ
โดยประการแห่งจิตทั้งหลาย มีจิตมีราคะเป็นต้น