พระวิสาขเถระและการบรรพชา : หน้า 197/266

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 196 [เรื่องพระวิสาขเถระ] ได้ยินว่า พระวิสาขเถระนั้น (เมื่อเป็นคฤหัสถ์) เป็นกุฎิมพี อยู่ในกรุงปาฏลีบุตร ท่านอยู่ในกรุงนั้นแหละได้ยินข่าวว่า ตัมพ ปัณณิทวีป (คือเกาะลังกา) ประดับประดาไปด้วยถ่องแถวพระเจดีย์ รุ่งเรืองด้วยกาสาวพัสตร์ ในทวีปนั้น ใคร ๆ อาจจะนั่งหรือนอนได้ ในที่ทุกแห่งที่ตนปรารถนา" สัปปายะทั้งปวง คือ อุตสัปปายะ เสนาสนสัปปายะ บุคคลสัปปายะ ธัมมสวนสัปปายะ หาได้ง่ายใน ทวีปนั้น ดังนี้ ท่านจึงมอบกองโภคทรัพย์ของตนให้แก่บุตรและภริยา มีเงินกหาปณะเดียวกันผูก (ขอด) ไว้ที่ชายผ้าเท่านั้น ออกจากเรือน ไป คอยเรือที่ริมฝั่งทะเลอยู่ถึงเดือนหนึ่ง และเพราะความที่เป็น ผู้ฉลาดในเชิงพูด ท่านซื้อของ (สินค้า) ที่ช่องนี้ไปขายที่ช่องโน้น โดยกาลในระหว่าง (ที่คอยเรือ) เดือนหนึ่งนั่นเอง (สามารถ) รวบ รวมทรัพย์ได้ถึง ๑,๐๐๐ กหาปณะ ด้วยการค้าขายอันชอบธรรม ท่าน มาถึงมหาวิหาร (ในลังกา) โดยลำดับ แล้วขอบรรพชา (เมื่อ) ภิกษุทั้งหลายนำท่านไปสู่สีมาเพื่อให้บรรพชา ท่านทำถุงเงิน ๑, กหาปณะนั้นตกลงที่พื้นทางช่องชายผ้า และเมื่อภิกษุทั้งหลายทักวา นั่นอะไร ก็บอกว่า "กหาปณะ ๑,๐๐๐ เจ้าข้า" ภิกษุทั้งหลายเตือน Q,000 ๑. มหาฎีกาว่า ที่นั่งนอนได้ทุกแห่ง เพราะเป็นประเทศเกษม คือปลอดภัยนั้นอย่างหนึ่ง เพราะมี ที่ ๆ รื่นรมย์น่านั่งน่าชมอยู่ทั่ว ๆ ไปอีกอย่างหนึ่ง (มาถึงตอนนี้ แม้แต่ตัมพปัณณิทวีป ก็วิเศษกว่า มัชฌิมประเทศในชมพูทวีปเสียแล้ว) ๆ ๒. ทวาร ในที่นี้จะแปลว่า "ประตู" ความไม่ผุด สู้แปลว่า "ช่อง" ไม่ได้เพราะมีตัวอย่างอยู่ใน บ้านเมืองเรานี้ คือท่าจอดเรือสินค้าย่อม ๆ ริมทะเล มีทางขึ้นบกติดต่อไปที่อื่นได้ เขาเรียกว่า 'ช่อง' เช่นช่องแสมสาร ที่สัตหีบ จังหวัดชลบุรี