วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - อุปสมานุสติ : หน้า 149/266

ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๒ ตอน ๑ - หน้าที่ 149 ก่อน ๆ มีพุทธานุสติเป็นต้น แต่เพราะความที่อุปสมคุณทั้งหลายเป็น คุณอันลึก หรือว่า เพราะความที่จิตน้อมไปในการระลึกคุณมีประการ ต่าง ๆ กัน ฌานนี้จึงเป็นฌานไม่ถึงอัปปนา ถึงเพียงอุปจารเท่านั้น ฌานนี้นั้น ก็ได้เชื่อว่า อุปสมานุสติ นั่นเอง เพราะเกิดขึ้นด้วยอำนาจ ความระลึกถึงคุณแห่งอุปสมะ และแม้อุปสมานุสตินี้ ก็ย่อมสำเร็จแก่ พระอริยสาวกเท่านั้น เช่นดังฉอนุสติ (ที่กล่าวแล้ว) ถึงเช่นนั้น แม้ปุถุชนผู้หนักในอุปสมะ ก็ควรใส่ใจด้วย เพราะแม้ด้วยอำนาจการ ฟัง จิตก็เลื่อมใสในอุปสมะได้ ก็แลภิกษุผู้ประกอบอุปสมานุสตินั้น ย่อมหลับเป็นสุข ตื่นเป็นสุข เป็นผู้มีอินทรีย์สงบ มีใจสงบ ถึงพร้อมด้วยหิริโอตตัปปะ น่าเลื่อมใส มีอัชฌาสัยประณีต เป็นที่เคารพและยกย่องแห่งสพรหมจารีทั้งหลาย อนึ่ง เมื่อยังไม่บรรลุคุณที่สูงขึ้นไป ย่อมเป็นผู้มีสุคติเป็นที่ไปในเบื้อง หน้า เพราะเหตุนั้นแล บัณฑิตผู้เห็นแจ้งพึงเป็นผู้ไม่ ประมาท เจริญความระลึกในอริยอุสมะ อันมี อานิสงส์เป็นอเนก โดยนัยดังกล่าวมาฉะนี้เทอญ นี้เป้นกถามุขโดยพิสดาร ในอุปสมานุสติ