กรรมและผลของกรรมในวิชาธรรม : หน้า 31/329

จังหวัด - วิชาธรรรมเปล่า กาด 3 (ตอนจบ) - หน้าที่ 31 จักไม่มี วิบากของกรรมไม่มีอยู่" ส่วนชวนเจตนาดวงที่ ๓ อันยังผลที่มุ่งหมาย (เป็นกุศโลธร อุกุศโลธร) ให้สำเร็จ ได้ชื่อว่าอุปปชฌานียกรรม อุปปชฌานีย กรรมนี้ ย่อมให้บวกในอัณฑภัศต์ไป เมื่อไม่อาจ (ให้อวบาท) อย่างนั้น ก็ได้ชื่อ (คือกลายเป็น) อโหสิกรรมไป ชวนเจตนา ๕ คง ในระหว่างชวนเจตนา ๒ คงนั้นชื่อว่า อปราปริเทยนียกรรม อปราปริเทยนียกรรมนี้ ได้โอกาสเมื่อใด ยอมใหวานเมื่อชนในอนาคต เมื่อความเป็นไปแห่งสงสารมีอยู่ อปราปริเทยนิกรรมนี้ ย่อมไม่ได้ชื่อ (คือไม่กลายเป็น) อโหสิกรรม [กรรมให้ผลตามลำดับ ๔] กรรม ๔ อย่างอีกวิตกหนึ่ง คือกรรมที่เป็นครกกรรม (กรรม หน้า) พฤกกรรม (กรรมหวา) อนัณฑกรรม (กรรมใกล้เคียง) กุฏิวัตวามในกรรม (กรรมสังกำทำ) ในกรม นี้ กรรมเป็นกุศล หรือเป็นอุกุศลก็แล้วแต่ ในกรรมหนักและไม่หนัก กรรมใดหนักคือ เป็น (อนุโวทิย) กรรมมีฤมาณดามเป็นตันก็ดี เป็นมหรดกรรมดี กรรมที่บำนันมันและอุ่นกองั้น กรรมใดหนา (คือทามาก) เป็น (ฝ่ายกสิล) เช่นความมีสลาม หรือเป็น (ฝ่ายอุกุศล) เช่น ๑. ขู ป. ๑๓๓/๔๕ ๒. สุขารปกุึดติอ ในมหาโกฎิ ท่านผู้สอบบอกเชิงอรรถไว้ ฉบับพิมพ์เป็น ฉัตรสรุปปกุึดติอ เห็นว่าปางฉบับพิมพ์ความดีกว่า จึงแก้และแปลตามฉบับพิมพ์มา