ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยคสน - วิสุทธิมรรคแปล ภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ) หน้า ที่ 117
ขณิกามิตโต โอกกันต์กิขิตอุปเพงค์สีตี อุปเพงค์กิขิต ผรนามกิขิต ย่อมเกิดแก่
พระโอวาทนั้นเต็มทั่วสรีระ
[ปิสสาธิ]
ข้อว่า ปลาสักธิ ก็ได้แก่ปลาสักธิ ย่อมา ในสมีย (คือ
เวลา) นั้น ความกระวนกระวายแห่งกายและจิต ย่อมไม่มีเลยแก่พระ
โอวาทนั้น ผู้ซึ่งอยู่ในที่ (สำหรับนั่ง) ในกลางคืน หรือในที่ (สำหรับ
นั่ง) ในกลางวันก็ถาม ความหนักแห่งกายและจิตก็ไม่มี ความกระด้าง
...ความไม่ควรเกรง...ความไม่...ความไร้...ความโกงแห่งกายและจิตก็ไม่มี
แต่กายและจิตของพระโอวาทนั้น ย่อมรับ เบา อ่อน ควรแก่การ
แผ่มใส ตรง โดยแท้ทีเดียว พระ โอวาทนั้น มีฌานและจิตอันธรรม
มีปิสัมภิทิเป็นต้นทั้งหลายนี้อนุรุษแล้ว ในสมียั้น ย่อมได้สวย
ความจิตชื่ออานุสุข มีใบของมนุษย์มังสัญญา ซึ่งพระผู้มีพระภาคเจ้า
ทรงหมายถึง ตรัส (พระพุทธวจนนี้) ไว้ ว่า
ความนิยมดีชื่นอย่างบูรี ย่อมมีแก่กิษฐ์
ผู้นำไปสู่คุณอาคาร มีจิตสงบเห็นแจ้ง
ธรรมโดยชอบอยู่ ภูญูพิธาวาเห็น
๑. มหาภูกว่า เมื่อตุอุทัยพยุงปิสนาคานนานิสุขสี่แล้ว ปีติ ๔ ย่อมเกิดขึ้นตามลำดับ คำเฉพาะ
ผสมปิติถิ่นมีพร้อมกับอุทัยพยุงที่ถึงจุดสุดยอด
๒. ปิสสาธิ (ความรำบาก) ลุกษฎ (ความเบา) มูฏา (ความอ่อน) กิเมญาณฎ (ความสมควร
แก้การ) ปาฏิญาณฏ (ความคล่องแคล่ว) อุทานฏ (ความตรง) แห่งกายและจิตเป็นไปในคู่ ๆ
เรียกว่า ตัวธรรม ๓ มหาภูมิว่า บุคลธรรม ๓ นี้ ไม่มีพรากจากกันและกัน เพราะฉะนั้น เมื่อ
ปิสสาธิเกิดแล้ว อีก ๔ อย่างนั้นก็เกิดขึ้นด้วย ในที่นี้จึงมามากร่วมกันทั้ง ๕
๓. หมายความว่า ไม่ใชความนิยมดีในกามสุขซึ่งเป็นชังของมนุษย์