การพิจารณาอารมณ์และปฏิสังขาวิปสานา : หน้า 129/329

ประโยคส- วิจักษิมรรยกาเปล่า ภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) - หน้าที่ 129 การพิจารณา (อารมณ์) ที่เลื่อนวัตถุ (คืออารมณ์) ได้ด้วย เปลี่ยนสัญญา คือ ความกำหนดหมาย ได้ด้วย มีอัณลังในการ นึกหน่วงได้ด้วย (นั่น) ชื่อว่า ปฏิสังขา- วิปสานา (เห็นแจ้งโดยการพิจารณาเห็น) การพิจารณาที่กำหนดอารมณ์ทั้ง ๒ ส่วน (คือทั้งที่เห็นแล้วทั้งที่ได้เห็นเพราะเป็นอดีต อนาคต) ว่ามีสภาพเป็นอันเดียวกัน ตาม อย่างอารมณ์ (ปัจจุบันที่พิจาราณาเห็น) คือ ความที่นิ่งนอนลงไปในนิรโธ (คือความดับ) นั่นแหละ ชื่อว่า อยลักษณวิปสานา (เห็นแจ้ง ในลักษณะเสมอ) พิจารณาอารมณ์นี้ (แรก) ด้วยแล้วตาม เห็นความดับด้วย ความปรากฏโดยความ ว่างเปล่า (มิซั่น) ชื่อว่า อี-