ประโยคสม – วิทยาธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๒ : หน้า 256/329

ประโยคสม – วิทยาธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) หน้าที่ 256 อรรถ ๓ นอกจากนั้น ปรากฏชัดด้วยอำนาจการเห็นจะอ้างอื่น ดังกล่าว มานี้ แต่ในขณะมรรค (เกิด) อรรถทั้งสิ้นนั้น ย่อมถึงปฏิวิธีด้วย ญาณอันมีกิจ ๔ ในทุกสังข์เป็นตนเดียวเท่านั้น และ ส่วนนักพูดเหล่าใด ต้องการ (ให้เป็น) นามภิสมัย (รู้ร้อย-ร้าย-สัง ๔ ด้วยญาณต่าง ๆ กัน) คำตอบนักพูดเหล่านั้น ท่านกล่าวไว้ใน คัมภีร์กถาวัตถุ ในอภิธรรมปฏิกูลแล้วว่า [กิน ๔ ในอริยสัจ] บัดนี้ ก็ ๔ มีปริญญากิจเป็นต้นเหล่าใด อันพระผู้พระ ภาคเจ้ารสไว้ ในกถาเหล่านั้น ปริญญามี ๓ อย่าง แม้ปานะ แม้ต้องริกก็อย่าง นั้ น (คืมี ๓ เหมือนกัน) ภาวนา โปรแกรมเฉพาะว่า มี ๒ พิงทราบในอันใดเป็นกิจเหล่านั้น [ปริญญากิจ] ข้อว่า "ปริญญามี ๓ อย่าง " ความว่า ปริญญามี ๓ อย่างดังนี้ คือ ญาณปริญญา ตรีญปริญญา ปาหญปริญญา [ญาตปริญญา] ในปริญญา ๓ นั้น ความกำหนดครูที่ท่านแสดงขึ้นต้นว่า "อภิญญา- ปัญญา (ปัญญาอุฏฐานญิญญธรรม ?) ชื่อวาญาณ โดยอรรถว่า "รู้"... * ข.ป. ๑๑/๑๒/๒๗