ปัญญาวิสนาม (เห็นแจ้งเป็นอธิปัญญา) : หน้า 130/329

ปัญญาวิสนาม (เห็นแจ้งเป็นอธิปัญญา) วิภุผู้ฉลาดในอุปสาน ๓ และใน วิปุสน ๔ ย่อมไม่บ่าวไปในบำเพ็ญอุ ต่าง ๆ เหตุที่มีความฉลาดในอุปสาน ๓ และ การพิจารณานั้นจัดเป็นบาณ เพราะการพิจารณามีความหมาย ว่าว่า จัดเป็นปัญญา เพราะมีความหมายว่ารู้ทั่ว เหตุฉะนั้นไว้ ปัญญาในการพิจารณาอารมณ์แล้วความเห็น (แต่) ความแตกดับ ชื่อว่า วิปุสนาญ ดังนี้ [อธิบายยาบาลี] อรรถาธิบายในบทสั้นนี้ พึงทราบบดังนี้คำว่า "อารมุนฺม" ปฏิสงฺขา-พิจารณาอารมณ์" ความว่า พิจารณาแล้ว คือรู้แล้ว ได้ แก่เห็นแล้ว ซึ่งอารมณ์ด้วยอย่างใดอย่างหนึ่ง โดยความสั้น โดยความ เสื่อม." คำว่า "กฏุกปฺสุทธํ ปญฺญา-ปญฺญาในดสาเมุความ เสื่อมมันเอง เพราะประสงค์เอากำปัญญาใน