วิสุทธิมรรคเปล ภาค ๓(ตอนจบ) : หน้า 66/329

ประโยค - วิสุทธิมรรคเปล ภาค ๓(ตอนจบ) - หน้าที่ 66 เป็นจิตยังรูป อิฐิอบ และวิญญูติ ให้เกิด (กงึ) ไม่ยังรูป อิฐิอบ และวิญญูติ ให้เกิด (กงึ) ขยายความว่า โดยความวาจิ ติต ๒๘ คือ กุลธิด ๘ อุกฺกสติ ๑๒ กริยาจิต ๑๐ เว้นนโมธาตุ อภิญญาอิต ๒ โดยเป็นกุลส และกิริยา ยังคง อิฐิอบ และวิญญูติให้เกิดได้ จิต ๒๖ คือ กามาวจิจ ๑๐ ที่เหลือ เว้นวิญญูติ อุปจารจิต ๑ํ จิต ๒๘ทั้งโคจ รจิตอีก ๘ ยังคงรูปและอิฐิอบให้เกิดได้ (แต่) ไม่ยัง วิญญูติให้เกิด จิต ๔๘ คือ วงฺจกิจ ๑๐ ในกามาวจิจ ๕ ในปาวจิจ มโนธาต ๓ อุกฺกสติ ๑๒ อุปจารณวิญญูติฝ่ามือ เป็นโสมาสกวต ๑ ยงูงปอย่างเดียวให้เกิด ไม่ยังอุปจารวิญญูติให้เกิด ไม่ยังวิญญูติให้เกิด จิต ๑๖ คือ ปัญจวิญญูติ ๒ (เป็น ๑๐) ปฏิสันถิตของสัตว์ ทั้งปวง ๙ จุดจิตของพระจินาสพัทหลาย ๙ อาจปรวิตกจิต ๔ ไม่ยังรูปให้เกิด ไม่ยังอิฐิอบให้เกิด ไม่ยังวิญญูติให้เกิดเลย อันึ ในจิตเหล่านี้ จิตเห่าดบใดอุปจารให้เกิดได้ จิตเหล่านั้นก็ ได้ยังรูปให้เกิดในจิตเดียว หรือ รังคณะ เพราะจิตในนะแ (ทั้งสอง) นั่นเป็นจิตอ่อนกำลัง แดจิตในอุปปมาณะเป็นจิตกำลัง เพราะเหตุนัน จิตนี้อาศัชวัตรูปอันเกิดก่อนในนะแน่น จึงยังรูปให้เกิดได้ อรูปนึ ๓ และรูป ๑๓ อย่าง คือ สัททามรรกูป (นัย ๕) กายวิญญูติ วิจิญญูติ อากาสาต สุขตา มุตตุ คัมมัญญา อุปนะ * ปราชะเป็น นุติ แต่ในมาหฤทูวาเป็น น. เป็นว่าปราชะมหฤทูวาเกี่ยกว่า เพราะแปลได้ความ ดังที่แปลไว้ที่นี้