วิทูรธรรมกระแสภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ) : หน้า 251/329

ประโยค๓ - วิทูรธรรมกระแสภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ) - หน้า 251 โดยความเป็นปัจจัยมีปัจจัยเป็นอาทิ ดังประทีปไปแสง ย่อมทำ นิรอธคือความสั้นไปแห่งสิ่งสะสมให้แจ้ง ดังประทีปบกินน้ำมัน (ให้สั้นไป) [มรรคาญาณทำกิจดับอากาศ] อีกนิยายหนึ่ง ดวงอาทิตย์อุฬห์ขึ้น ย่อมทกิจ ๔ อย่างพร้อมกับ ความปรากฏ (ดวง) ไม่ก่อนไม่หลัง คืทำสิ่งที่เป็นรูปลักษณ์หลายให้ กระจ่าง กำจัดความมืด ส่องแสง ยังคงความเย็นใรพระรำ แม่ในข้ออุปมา ก็พึงทราบการประเทียบอุปมาดังนี้ว่ามรรคาญาณ ย่อมกำหนดรุกข์ ดวงอาทิตย์ทำสิ่งที่เป็นรูปลักษณ์หลายให้กระจ่าง ละสมุทธิ ดวงอาทิตย์กำลังมั่งมี ยงมรรครจ์ให้มีขึ้น โดยความเป็นปัจจัย มีหฤทัยไปข้อย เป็นต้น ดวงอาทิตย์ส่องแสง ทำมิรธคือความระงับ ไปแห่งกิศลให้แจ้ง ดวงอาทิตย์ยังความเย็นให้รื่นรมย์ในนั่น [มรรคาญาณทำกิจดับเรือสินค้า] อีกนัยหนึ่ง เรืออ่อนทำกิจ ๔ อย่างโดยขณะเดียวกัน ไม่ก่อนไม่ หลัง คืออละฝั่งไป ตัดธาร (สายน้ำ) นำสินค้าไป ไปสั่งนอก ฉันใด มรรคาญาณ... ฉันนั้นเหมือนกัน ฯลฯ ย่อมทำโรให้แจ้งด้วย