การเกิดและดับแห่งทุกข์ : หน้า 242/329

ประโยคสั้น - วิชาภิธรรมเราแปลภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) - หน้าที่ 242 มีผลเกิด บุรุษตัดมันเสียดที่ราก ผลเหล่านี้เป็นผลที่ยังไม่เกิดของไมต้น นั้น ผลเหล่านี้ยังไม่เกิดเลยไม่เกิด ยังไม่ผลิก็เลยไม่เกิด ยังไม่ อยู่ดีก็เลยไม่อัปปะกิเลสไม่ปรากฏ ฉันใดก็ฉันนั้น อุปปาทะ (สิ่งที่มีความเกิดขึ้น) เป็นเหตุ อุปปาทะเป็นปัจจัย เพื่อความเกิด แห่งกลิสสาทั้งหลาย เพราะเห็นอาทีนในอุปปาทะ จิตจึงแลองไป ใน อนุปปาทะ (ธรรมที่ไม่มีความเกิด คืออินทว่าส) เพราะจิตแลองไป เสียในอณูปปาทะ ก็สละค่าใดจะยังเกิดเพราะปัจจัยออุปปาทะ กลิสสาทั้งนั่งยังไม่เกิดเลยไม่เกิด ฯลฯ ยังไม่ปรากฏก็เลยไม่ปรากฏ ความดับแห่งทุกข์ ย่อมมีเพราะความดับแห่งเหตุฉะนี้ ปฐตะ (ความหมุนไปแห่งอุปาทินทะ) เป็นเหตุ ปฐตะเป็น ปัจจัย... นิฎิตะ (คือสังขาร) เป็นเหตุ นิฎิตะเป็นปัจจัย... อายุหนอ (ความหมาย) เป็นเหตุ อายุหนอนเป็นปัจจัย เพื่อความเกิด แห่งกลิสสาทั้งหลาย เพราะเห็นอาทีนในอายุหนอ จิตจึงแลองไปใน อนุูหนอ (ธรรมที่ไม่มีอุหนหนืออินทว่าส) เพราะจิตแลองไปเสีย ในอานุหนอ ก็สละค่าใดจะยังเกิดเพราะปัจจัยออุหนหนาะ กิสสาทั้ง นั่งยังไม่เกิดเลยไม่เกิด ฯลฯ ยังไม่ปรากฏก็เลยไม่ปรากฏ ความดับแห่งทุกข์ ย่อมมีเพราะความดับแห่งเหตุฉะนี้ ฉันนั้นนั่นแล มรรควาทา (ความเจริญมัรกรรม) ย่อมมืออย่างนี้ ผลสัจฉิทธิจิยา (ความทำผลให้แจ้ง) ย่อมมืออย่างนี้ ก็เลยสปาน (ความละกิเลสได้) ย่อมมืออย่างนี้ ธรรมาภิสิย (ความตรัสรู้ธรรม) ย่อมมืออย่างนี้ (ไม่ใช่ ไม่มั้ง)" * ขุ.ป. ๑๓/๑๐๖