วิชฌานมรรคแปลภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) : หน้า 203/329

ประโยค - วิชฌานมรรคแปลภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) หน้าที่ 203 (มีอุทิพพญาปสัญญาเป็นต้น) เปรียบเหมือนโวหารภิญญา ทั้ง ๔ โภพิภิทธรรม ๑๓ เปรียบเหมือนโบราณธรรม ในอุปมานั้น พระนัั้น เมื่รับสั่ง ว่าเป็นอย่างวิญญาณนั้นเกิด ถือว่างทรง อนุโลมแก่(คำ) วิญญาณของโวหารก็มาอาศัยทั้งหลายด้วย และ แก่วาระธรรมด้วย ฉันใด อนุโลมญาณนี้ เมื่อปรารถนาสง่ารทั้งหลาย โดยทางไตรลักษณ์ มือฉันลักษณะเป็นต้นเกิดขึ้น ก็ชื่อว่าอนุโลมแก่ ญาณทั้ง ๔ เพราะความที่มีภายในอย่าง (ญาณ ๒) นั้นด้วย แก่ โภพิภิทธรรม ๑๓ ในเบื้องปลายด้วย ฉันนั้น เพราะเหตุนี้แหละ ญาณนี้ท่านจึงเรียกว่า “สัจฉานโลมญาณ" (เพราะอนุโลมแก่บรรตรล) และ อนุโลมญาณ จบ ก็แปล อนุโลมญานี้ เป็นญาณสุดท้ายแห่งภูมิมีวิปัสสนา อันมีสัมขารเป็นอารมณ์ แต่ก็ต่างโดยประกายทั้งปวงหมดละก็ โดคร- ญาณเป็นที่สุดแห่งภูมิมีวิปัสสนา * หมายความว่า โครธญาณนั้น ไม่แน่นในวิปัสสนาญาณถึง ก็วา ก็เป็นญาณที่ไปสู่ฐานะ คืออธิรรม จึงควรได้นามว่าภูมานุภาพ...ด้วยเหมือนกัน และเป็นสุดท้าย เช่นนั้นกระมัง