วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) : หน้า 224/329

ประโยค- วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) - หน้าที่ 224 กลาที่เห็นอุกเสกที่ไม่เคยเกิด (แทนกัน) ในอัตภาพนี้ (แต่) เกิดแก่ผู้อื่น จึงคิดว่า "อุกเสกนั่นเกิดแก่ผู้อื่นที่ปฏิบัติอย่างใจ เราจึงไม่ปฏิบัติวออย่าง นั้น เมือเป็นดังนั้นมั่นจึงไม่เกิดขึ้นแก่เรา" ดังนี้ แล้วพยายามเพื่อ มิให้อุกเสกนั้นเกิดขึ้น สัมปปธานที่ ๒ ย่อมมีในกลาที่เห็นอุกเสกที่ถึง กับเกิดขึ้นแก่คนแล้วพยายามละอุกเสกนั้นเสีย สัมปปธานที่ ๓ ย่อมมี แก่ผูพยายามเพื่อยังมาน หรือวิปสนาที่เกิดขึ้น อันยังไม่เคยเกิดในอัตภาพนี้ ให้เกิดขึ้น สัมปปธานที่ ๔ ย่อมมีแก่ผูพยายามหรือวิปสนาที่เกิดขึ้น แล้ว ให้เกิดขึ้นอยู่บ่อย ๆ โดยที่ไม่เสื่อมไปเสีย อภิสมานฉันท- ธิบาทเป็นอาทิ ย่อมเป็นกลาที่ทำอธิบิทธิมิใจธัมมิเท็ธธิมิ- ให้น้อยลงกลาที่ทำอธิบิทธิมิใจธัมมิเท็ธธิมิเป็นต้นนั้น ๆ ให้เป็นธุระถึงกลที่เกิดขึ้น สัมมาวาจาเป็นต้นนั้นอธิเยนต์จาก มิจฉาวาจาเป็นต้น (นี้ โพธิปัญญาธรรมมีจิตต่าง ๆ) แต่ในกลาที่ ญาณ ๔ นี้ (มีโลภปิดติรวรณเป็นต้น) เกิดขึ้น ธรรมเหล่านั้น ย่อมมีใจตรวณเดียว เว้นสัมปปธาน ๔ ที่เหลือ ๑๓ ย่อมมีในขณะ แห่งผลจิต ก็แลในธรรมเหล่านี้อันวมิใจดวงเดียวอย่างนี้ สตินัม พระนิมพานเป็นอารมณ์ ถือตั้นเดียวกันแหละ ท่านเรียกว่า สติปฏิธาน ๔ ก็โดยที่อิติจิตอารถสจะญเป็นต้น ในอารมณ์มีท่านเป็นต้นให้สำเร็จ วิธีจะเห็นเดียวกันนั้นแหละ ท่านเรียกว่าสัมปปธาน ๔ ก็โดยที่ทำภิ ยังอุกเสกที่หลายทียังไม่เกิดมีให้เกิดขึ้นเป็นต้นให้สำเร็จ แต่ในส่วนที่ เหลือ (๕ มืออภิธานเป็นต้น) กรรมด (โดยสังเขปเข้า ดังที่สังเขป เรียกว่า สติปฏิฐาน สัมปปธาน) และการเพิ่ม (โดยวิภาวออกไป ดังจำแนกเป็นกายานุปัสสนาเป็นต้น) หามิได้