วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ : หน้า 227/329

ประโยคสที่ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) - หน้าที่ 227 สงฆ์) เป็นอารมณ์ และยังมีได้ออกจากวัตถะ (ความหมุนไป) เพราะยังตัดสมุทัยอันเป็นเหตุแบ้ววัตถะไม่ขาด โดดรภูญาณ ถึงยัง มีได้ออกจากวัตถะ เพราะยังตัดสมุทัยไม่ขาด แต่จากออกจากนิมิตได้ เพราะมีพระนิพพานเป็นอารมณ์ เหตุนี้ โดดรภูญาณนั้น จึงเป็น เอกโดดรภูฐาน (ออกส่วนเดียว) เพราะฉะนั้น ท่านจึงกล่าวไว้ (ใน ปฏิสังขิโตวรรค) ว่า "ปัญญาในอันหมุนกลับ ด้วยออกจากอารมณ์ ภายนอก เป็นโดดรภูญาณ" อย่างดิถีจึงว่า เป็นฉะนั้น "เพราะหมุนกลับจากความเกิดขึ้น แล้นไปสู่ความไม่เกิดขึ้น จึงชื่อ โดดรภู เพราะหมุนกลับจากวัตถุจะ..."ดังนี้ จึงควรทราบ ด้วย ส่วนอาณา ทั้ง ๔ นี้ ชื่อว่า ออกจากนิฏิได้ เพราะบังได้นิมิต เป็นอารมณ์ ชื่อว่าออกจากวัตถุได้ เพราะได้สมุทัยอาเหตุนี้ ญาณทั้ง ๔ นี้ จึงเป็นทุกโดดรภูฐาน (ออกทั้ง ๒ ส่วน) เพราะฉะนั้น ออกจากส่วนทั้งสอง เป็นญาณในมรรค เป็นไฉน ? ในขณะแห่ง โสดาปัติมรรค ธรรมชื่อสัมมาทิฏฐิ โดยอรรถคือความเห็น (อธิษฐาน) ย่อมออกจากนิมิตอันนี้ ย่อมออกจากกิเลสทั้งหลายที่เป็นไปตาม มิจฉาทิฏฐิฉัน และจากขันธ์ทั้งหลายที่เป็นไปตามมิจฉาทิฏฐุ[นี้]ด้วย *-2. บ.31/5* . มหากู้ว่า ทุโต ก็ออกโค ลง ท. อาคม หรือมินั้น ก็ภัทร. นั่นเอง เป็นศัพท์แปลก ไปอีกศัพท์หนึ่ง มีธรรรมเสมอด้วยกุญแจศัพท์