วิจักษิทธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๒ : หน้า 121/329

ประชะกษ – วิจักษิทธรรมแปล ภาค ๑ ตอน ๒ (ตอนจบ) – หน้าที่ 121 แห่งอุปเกลัสด้วย อึ่งี่ว่าโดยเป็นวัชฌู วิจักษิทธรรมหลายมัน ก็เป็น ๑๐ แต่ว่าโดยคาถะ (ความถ่อ) เป็น ๑๗ ถ้วน เป็นอย่างไร ก็อุปเกลัสเป็น ๑๗ ถ้วน ด้วยอำนาจคาถา ดังนี้ คือ เมื่อถือเอาว่า "โอกาสเกิดขึ้นแก่เรา" ดังนี้ ก็เป็นทฺวิชิทะ (ความถ่อเอาด้วยอำนาจ ทิญฺ) เมื่อถือเอาว่า "โอกาสนาชอบใจหนอเกิดขึ้น" ดังนี้ ก็เป็น มานาคะ (ความถ่อเอาด้วยอำนาจมานะ) เมื่อเพลินชมโอกาสอยู่ ก็เป็นต้นนาคะ (ความถ่อเอาด้วยอำนาจตำนา) ในโอกาสมีคะ ๑ ด้วยอำนาจทิญฺิมันและตนหา ดังกล่าวมานะนี้ แม้ในอุปเกลัส ที่เหลือทั้งหลายก็อย่างนั้น พระโอกาสอรูไม่ลาดาไม่ลงแก่เรือน ย่อมหวั่นไหวไป ย่อม ฟังชนะไปในเพราะอุปเกลัสมีโอกาสเป็นต้น ด้วยอำนาจแห่งคาถา ๓ นั่น ย่อมตามเห็นอุปเกลัสโอกาสเป็นต้น แต่เลยว่า "นั่นเป็น ของเรา เรานั้นนั่น นั่นเป็นอัตตาตนเอง" เพราะเหตุนี้น่ะ พระ โบราณาจารย์ ทั้งหลายจึงกล่าว (เป็นคาถา) ว่า "พระโอกาสอราช (ผู้ไม่ลาดา) ย่อมหวั่นไหว ไปต่าง ๆ ในเพราะโอกาส...ญาณ...ปิติ ...ปัสสติ...สุข...อัปปามา...ปาคะฯ อุปฐาน...อุบากขา (ในวิปัสนา) และ อุบากขาในอาวชนะ...นิทัศติ ซึ่งเป็น เครื่องสะงสะเทือนแห่งจิต" ฝ่ายพระโอกาสอรูไม่ลาดาเป็นบัณฑิตคงแก่เรือน ดังพร้อมด้วย