ประโยคศาสนา - วิชาคณิมรรแปล ภาค ๓ ตอน ๒ : หน้า 279/329

ประโยคศาสนา - วิชาคณิมรรแปล ภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ) - หน้าที่ 279 [อะไรคือในลำดับแห่งผล] ปัญหากรรมข้อว่า "อะไรคือในลำดับแห่งผล และผลงานในลำดับ แหงอะไร" แก้ข้อเก่าว่า "ผลนั่นเอง หรือว่าวัดบัง ย่อมมีในลำดับ แห่งผล (แก้ข้อหลังว่า) ส่วนผล มีในลำดับแห่งกรรมก็ในลำดับ แห่งผลก็มี ในลำดับแห่งโคตรภูมิ ในลำดับแห่งเนวาสัญญานสัญญา- ยตนะก็มี ในผลเหล่านี้ ผลในลำดับแห่งผลยัง ย่อมมีในมรรควิถี ผลหลัง ๆ ย่อมมีในลำดับแห่งหน้า ๆ ผลหน้า ๆ ในผลสมบัติ ทั้งหลาย ย่อมมีในลำดับแห่งโคตรภู คำว่า "โคตรภู" ในที่นี้ พึง ทราบว่า ได้แก่อนุโลมญาณ สมคำที่กล่าวว่าไว้ในคัมภีร์ฐานว่า "อนุโลมญาณของพระราหัตต์ ย่อมเป็นปัจจัยโดยเป็นอนันตรปัจจัยแห่ง ผลสมบัติ (ของพระอรหันต์) อนุโลมญาณของพระเถระทั้งหลาย ย่อมเป็นปัจจัยโดยเป็นอันตรปัจจัยแห่งผลสมบัติ (ของพระสงฆ์ ทั้งหลาย)" ดังนี้ ความออกจากนี้โรยอมมีด้วยล่อนใด ผลอันนั้น เป็นผลมีในลำดับแห่งเนวาสัญญาปะนะ ในผลเหล่านั้น ยกวันผลอันเกิดขึ้นในมรรควิถีเสีย ผลที่เหลือ นั่นไว้ว่าเป็นผลที่เป็นไปได้อาณาจบผลสมบัติทั้งหมด ด้วยอาณาจ เกิดขึ้นในมรรควิถีบ้าง ในผลสมบัติบ้าง ดังกล่าวมานะนี้ ผลนั้น 1. มหากิณีช่วยขยายความว่า ผลหลัง ๆ ย่อมมีในลำดับแห่งผลหน้า ๆ ส่วนวังมีในลำดับ แห่งผลสุดท้าย 2. อฏิ ป. ๔๘๐/๖๒