ประวัติพระพุทธโฆษะ : หน้า 309/329

ประโยค- วิจารณ์มรรคา ภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ) หน้า 308 เรื่อง ประวัติพระพุทธโฆษะ (สมเด็จพระวันรัต เขมาจาริ เมธา เรียบเรียงตามบันทึกลึกรำ) เมื่อปี (พุทธศาสนายุค) นับแต่กาลปัจจุบันแห่งพระผู้มี พระภาคพุทธเจ้าล่วงแล้ว ๕๕๕ พระราชาซึ่งพระนามว่า มหานามได้ครองราชย์ในลำดับที่ ๑ ได้ยินมาในสมัยนั้น มีพระมหานามพ้นพัณธ์หนึ่งเกิดในตระกูลพรหมนต์ตระกูลหนึ่ง ในที่ใกล้โพธิญาณที่ (ที่ตรัสรู้) ในรชมประเทชุมพุทธิป มา ณ ที่นั่นเชื่อเชาชาติบนศิลปะ ทั้งปวงจบใครเทพ ท่องเที่ยวไปตลอดคามนิคมของชนชาวราชทั้งหลาย ในชมพุทธิป สมโภรพมณ์ผู้เป็นบัณฑิตอยู่ในที่ใด ๆ ก็ไปทำสากจา ในที่นั้น ๆ บัณฑิตอื่น ๆ ไม่อาจกล่าวแก้ปัญหาที่มนุษย์ถามได้ แค่มนุษย์นั้นแก้ปัญหาที่นิ่งติดต่อกัน ๆ ถามได้ มาถนัดมันครองทั้งสกล ชมพุทธิปด้วยอาการอย่างนี้ จนมาถึงวิหารแห่งหนึ่ง(อาศัยพักอยู่ใน บริเวณวิหารนั้น) ก็ในวิหารนั้นมีกายอยู่หลายร้อยรูป ท่านพระเรสะ สังฆเณระ ๑. ท่านผู้จะบอกเชิงอรรถว่า ในคติธรรมสมานักกล่าวขยายความออกไปว่า "บิดาของ มานพนั้นชื่อเสส เป็นราชบุโรท compost เพราะเมื่อเวลามานพนั้นคลอดออกมา พวก พระมหณิรีบรามารสมรภับและกรรมการเป็นดั้น "ปล่าเสียง (แสดงความยินดี) กันก็กล้อง เพราะ ฉะนั้น เข้ายืนมานามให้ว่า โมสะ " บ้างว่าพระมานพนั้นเกิดในหมู่บ้านโมสมาค จึงได้ นามว่า โมสะ (เห็นจะได้กับชื่อในภาษาเราว่า "สนั่น" นั่นเอง) ๒. ว่าชื่อว่าพระธรรมโฆษ มีมิ