การบริการและการอนุโลมในวิชาคณิตศาสตร์ : หน้า 201/329

ประโยค - วิชาคณิรมแปลภาค 3 ตอน 2 (ตอนจบ) - หน้าที่ 201 ไปอุ้มอำนาจางวังค์ ทำสัญญารทั้งหลายให้เป็นอามรมณ์อย่างนั้นเหมือนกัน เกิดขึ้น ซึ่ง (ชวนจิตดวงแรกนี้) ท่านเรียกว่า "บริการ" (คือดก แต่งมรรครั้น) ลำดับนั้น ชวนจิตดวงที่ 2 ทำสัญญารทั้งหลายให้เป็น อารมณ์อย่างนั้นแหละเกิดขึ้น ซึ่งท่านเรียกว่า "อุปจาร" (คือใกล้มรรคร แม้นในลำดับนั้น ชวนจิตดวงที่ 3 ก็ทำสัญญารทั้งหลายให้เป็นอารมณ์ อย่างนั้นเหมือนกันเกิดขึ้น ซึ่งท่านเรียกว่า "อนุโลม" (คือสมควรแก่ ธรรมทุกส่วน หรือควรจะทำรรให้เกิดได้) มีเป็นนามแยกกันคะ ส่วนแห่งจิตนั้นนั้น แสดงจิตดวงทั้ง 3 อย่างว่า "อาสวนะ" บ้าง ว่า "บริการ" บ้าง ว่า "อุปจาร" บ้าง ว่า "อนุโลม" บ้าง โดยไม่ เปล่านกัน ก็ควร ถามว่า อนุโลมแก่อะไร? ตอบว่า อนุโลมแกธรรมทั้งหลาย ทั้งส่วนเบื้องต้นนั้นส่วนเบื้องปลาย ด้วยว่า อนุโลมฐานนั้นชื่อว่า อนุโลมแก้วิสาสญาณทั้ง 3 เบื้องต้น เพราะความที่มีจิตเหมือนอย่างนั้น (คือมีกิจจาพิจารณาหนดใดลักษณะเหมือนวิปัสสนา) และชื่อว่า อนุโลมแกโพธิปัญญาธรรม ๓ ในเบื้องปลายด้วย จริงอยู่ อนุโลม- ฐานนั้น เพราะความที่ปรารถนาระงับทั้งหลายโดยทางใดลักษณะ มีอิทธิฌานเป็นต้นเป็นไป จึงชื่ออานุโลมแกอัญฌาณ ๔ สันติ เพราะมีกิ เหมือนอย่าง (ญาณ ๔ ) นั้น ดูชีพออกโดยความว่า "อุทัยทพญานได้ เห็นความเกิดขึ้นและความเสื่อมไปแห่งธรรมทั้งหลาย อันมีความเกิด และความเสื่อมแทนหนอ" และว่า "วิญญาณปฐสนาญ ได้เห็นความ แตกดับแห่งธรรมทั้งหลายที่มีความแตกดับแทหนอ" และว่า "สิ่งที่