ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - วิถีธรรมกรแปล ภาค ๓ ตอน ๒ (ตอนจบ) หน้า 195
คล้ายตน ดูคล้ายแผ่นดินทำความที่ส่องของเที่ยวคล้ายส่องตน ฉะนั้น
ส่วนในอรรถวาทที่ ๒ (พึงปราบว่า) เป็นธรรมที่เกิดขึ้นโดยออ
จากสมบัติดีๆ แล้วพิจารณาสมบัติธรรมทั้งหลายๆ ณ ก็เองคล้าย
กับสมบัติด้านนั้นๆ และ หมายความว่า คล้ายกับสมบัติธรรมที่ผู้เป็นผู้
วิปัสสนาพิจารณา แต่ถ้าพิจารณามาวรรณธรรมทั้งหลาย ก็เป็นไปดูม-
ภาวะเท่านั้น ก็แล ความกำหนด (ความแปลกกันของคำบาน-
เป็นต้น) แห่งวิปัสนา แมในอรรถวาทที่ ๒ นี้ ก็พึงทราบโดยนัย
ที่กล่าวแล้วนั้น
ส่วนในอรรถวาทที่ ๓ (พึงทราบ) เป็นธรรมที่เกิดขึ้นโดยทำ
ถามใด ๆ ให้เป็นบาท แล้วพิจารณานามธรรมใด ๆ ตามควรแก่
อธิบายสงข่อคุณ ๆ ก็ยอมคล้ายกับอานนนัน ๆ แหละ แต่ความที่
มรรคนที่เกิดขึ้นคล้ายกับานนั้น ๆ นั้น เว้นจากที่เป็นบทหรือบทที่
พิจารณาเสีย หาสำเร็จด้วยเพียงแต่ฉลาด (ของตน) อย่างเดียวได้ไม่
ความข้อนั้นนี่ พึงจะแจ้งด้วยนนักโวจากสูตร (เรื่องพระนันทะให้
โอวาทกิคุณนี)
จริงอยู่ แมพระผู้พวกเจ้าก็ได้ตรัสสก (ต่อไป) นี้ไว้ (ใน
สูตรนั้น) ว่า "คุณภิญทังหลาย เปรียบเหมือนว่าในวันอุโบสถ (ขึ้น)
๕ คำ ความสงสัยหรือความเคลือบแคล้วว่า "ดวงจันทร์แห่งหรือ
เต็มหนอ" หากแก่ชนหมู่มาก็ ที่แท้ย่อมมีความเปลี่ยนใจว่า "ดวง
จันทร์เต็ม" ด้วยกันทั้งนั้น ฉันใดดี ครูกิฤทังหลาย อภิญญูเท่าสล่า
นั้น ก็เป็นผู้อื่นดี และมีความคิด (มุ่งหมาย) อันเต็มเปี่ยมด้วยธรรม-